Hiện nay, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng ngày càng diễn biến phức tạp, khó lường với nhiều thủ đoạn tinh vi. Lợi dụng các vấn đề thời sự, nhạy cảm, đối tượng gọi điện giả danh cán bộ công an hay các cơ quan tố tụng đe dọa người dân, lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bên cạnh những giải pháp đấu tranh của cơ quan công an, thì mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác phòng ngừa, kịp thời tố giác tội phạm.
Công an xã Tử Du (Lập Thạch) cảnh báo người dân về các thủ đoạn tinh vi của tội phạm lừa đảo trên không gian mạng. Ảnh: Dương Hà
Hiện nay, lực lượng công an các cấp đã và đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân trên địa bàn làm thẻ căn cước và cài đặt định danh điện tử mức 2. Nắm bắt thông tin này, không ít đối tượng xấu đã lợi dụng để thực hiện hành vi lừa đảo. Nhiều người dân trên địa bàn tỉnh đã bị các đối tượng gọi điện tự xưng là cán bộ công an yêu cầu người dân làm định danh điện tử, rồi thực hiện theo các yêu cầu của chúng.
Chị Nguyễn Thị Yên (xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc) cho biết: "Tôi nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là cán bộ công an đề nghị cài đặt định danh mức độ 2 do lần trước cài đặt bị lỗi hệ thống nên tôi tin là cơ quan công an đề nghị cài đặt lại định danh điện tử. Tuy nhiên, các đối tượng lại nói nếu tôi bận thì cán bộ công an có thể thực hiện giúp, với điều kiện người dân truy cập theo đường link lạ".
Nghi ngờ bị lừa đảo, chị Yên đã trình báo với cán bộ thôn dân cư và được biết: Việc thực hiện cài đặt định danh mức độ 2 sẽ được thực hiện tại trụ sở công an xã, phường, thị trấn nơi thường trú hoặc nơi gần nhất.
Lực lượng công an chỉ có duy nhất ứng dụng VneID để kích hoạt định danh và không có tài khoản nào khác thay thế. Cài đặt định danh điện tử mức 2, công dân phải trực tiếp đi làm do phải chụp ảnh, quét vân tay nên không thể làm thay… Rất may, chị Yên đã không kích hoạt vào đường link lạ và làm theo các yêu cầu của đối tượng lừa đảo.
Mặc dù lực lượng chức năng đã liên tiếp cảnh báo, nhưng tội phạm lừa đảo lợi dụng công nghệ cao giả danh cán bộ công an hay cơ quan tư pháp tiếp tục diễn biến phức tạp. Nạn nhân của tội phạm lừa đảo công nghệ cao đa phần là những người già và thiếu hiểu biết pháp luật.
Thủ đoạn của chúng là sử dụng các số điện thoại tương tự số công khai của cơ quan công an, viện kiểm sát hay tòa án nhân dân để gọi điện cho bị hại, thông báo họ đang có liên quan đến một vụ án, chuyên án mà cơ quan công an đang điều tra...
Đồng thời yêu cầu bị hại kê khai tài sản, số tiền hiện có và số tiền gửi trong các tài khoản ngân hàng. Sau đó, đối tượng dùng lời lẽ đe dọa sẽ bắt tạm giam nạn nhân để điều tra và yêu cầu họ chuyển tiền “chạy án”, hay truy cập đường link lạ, rồi đọc mã OTP để chúng thực hiện việc chuyển tiền vào các tài khoản của chúng với luận điệu để xác minh, điều tra…
Thượng tá Trịnh Văn Hùng, Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh cho biết: Hiện nay, Công an tỉnh đã thực hiện đợt cao điểm phòng ngừa, đấu tranh tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.
Từ đầu năm 2024 đến nay, công các cấp trong tỉnh đã phát hiện, điều tra và khởi tố 11 vụ về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng. Đồng thời, chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về phương thức, thủ đoạn phạm tội của tội phạm lừa đảo trên không gian mạng đến quần chúng nhân dân.
Lực lượng công an cũng khuyến cáo, người dân cần cảnh giác khi nhận các cuộc gọi điện thoại từ người lạ, tự xưng là cán bộ cơ quan Nhà nước, tư pháp. Cơ quan công an các cấp khi làm việc, xác minh, điều tra với các cá nhân, tổ chức sẽ có cán bộ đến làm việc trực tiếp hoặc có văn bản thông báo, triệu tập gửi đến chính quyền địa phương, địa chỉ công ty, cư trú và người mà cơ quan công an muốn làm việc. Tuyệt đối không làm việc thông qua điện thoại và mạng xã hội.
Người dân không cung cấp thông tin cá nhân, số thẻ căn cước, số tài khoản ngân hàng, mã OTP trên điện thoại cá nhân... khi chưa biết rõ nhân thân, lai lịch của người yêu cầu. Khi nhận các cuộc điện thoại có dấu hiệu giả danh, người dân cần bình tĩnh, không lo sợ, nhanh chóng liên hệ với người thân, bạn bè để được tư vấn. Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì kịp thời thông báo cho cơ quan công an nơi gần nhất...
Kim Hiền