Chuyển đổi tư duy

Nếu nói con người là cái gốc của xã hội thì tư duy chính là cốt lõi của con người. Không có tư duy không phải con người. Tư duy phát triển thì nhân loại không ngừng tiến bộ, văn minh. Ngược lại, tư duy thụ động trở thành rào cản xã hội phát triển. Chính vì vậy, muốn thay đổi bất cứ điều gì, việc đầu tiên là phải chuyển đổi tư duy.

Chúng ta hay nói về phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới với trọng tâm là bảo vệ người phụ nữ và trẻ em gái. Tuy nhiên, điều gì sẽ xảy ra nếu bản thân chính những người phụ nữ và trẻ em gái ấy coi việc bản thân bị bạo hành, bị đối xử bất công là điều đương nhiên, không cần bàn cãi và cũng không có ý phản đối?

Thực tế đã chứng minh, bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình chỉ có thể đạt được hiệu quả khi và chỉ khi chính bản thân những người trong cuộc nhận thức được bản chất vấn đề, kiên quyết không chấp nhận sự việc và phản ứng đúng mức khi có bất công xảy ra. Tất nhiên, để có được điều này, người trong cuộc phải có tư duy mới, vượt qua khỏi những suy nghĩ thông thường. Nói cách khác, nếu tư duy của họ không thay đổi theo hướng tích cực, không ai có thể giúp được họ nếu trong gia đình xảy ra chuyện bất trắc.

Trong sản xuất nông nghiệp cũng vậy. Nếu cứ bám vào truyền thống văn minh lúa nước, miệt mài một nắng hai sương, con trâu đi trước cái cày theo sau, không nắm bắt được xu thế phát triển của thời đại để thay đổi tư duy theo hướng nâng cao giá trị cây trồng trên 1 diện tích canh tác thì người nông dân muôn đời không thể mở mặt.

Ví như vẫn là trồng lúa nhưng áp dụng công nghệ cao như cấy gặt bằng máy, chăm sóc bằng máy bay không người lái sẽ vừa giảm được sức lao động vừa tăng năng suất cây trồng. Hoặc cấy lúa cho thu nhập thấp thì phải nghĩ cách chuyển đổi cơ cấu bằng các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao hơn. Chất đất không hợp thì phải bổ sung các loại vi chất hữu cơ để điều chỉnh cho phù hợp. Tất cả đều đòi hỏi người nông dân phải dám nghĩ, dám làm, dám thay đổi những tư duy lạc hậu đã ăn sâu, bám rễ cả nghìn năm thành tập tục thói quen khó bỏ.

Trong sản xuất công nghiệp, với đặc thù là tỉnh công nghiệp phát triển, Vĩnh Phúc càng cần hơn nữa những tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo. Từ chủ trương thu hút đầu tư càng nhiều càng tốt, chúng ta chuyển sang chiều sâu, mời gọi những dự án xanh, bền vững, thân thiện với môi trường. Để làm được điều đó, chúng ta đã và đang tự điều chỉnh, thay đổi ngay từ trong suy nghĩ và hành động. Sẵn sàng từ bỏ nhiều dự án có số vốn đầu tư lớn nhưng không phù hợp để đổi lấy tương lai bền vững cho người dân. Đấy là sự thay đổi tư duy đúng đắn và đáng trân trọng.

Đặc biệt, trong thời đại 4.0 hiện nay, chúng ta đang triển khai mạnh mẽ nhiệm vụ chuyển đổi số để hướng đến một xã hội số, chính quyền số và kinh tế số. Tuy nhiên, hầu hết chỉ tập trung vào những nhiệm vụ cụ thể như đã nói mà ít khi nhắc đến vấn đề tư duy số. Trong khi tất cả những yếu tố trên đều chỉ là một trong những chỉ số thành phần thì tư duy số đóng vai trò gốc rễ mọi vấn đề. Không có tư duy số thì không thể hoặc thực hiện không hiệu quả các nhiệm vụ số tiếp theo.

Tư duy số nghĩa là tư duy cởi mở với những điều mới, sẵn sàng điều chỉnh để đón nhận những cái mới phát sinh trong thời đại công nghệ 4.0.

Hiện tại, hầu hết các cơ quan, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp quan tâm đến chuyển đổi số nhưng không ít trong số này nghĩ đó chỉ đơn thuần là câu chuyện phần mềm, cách làm việc hay giao dịch. Họ quên mất một điều quan trọng trước tiên cần có là tư duy số. Đó là việc thay đổi cách nghĩ, cách làm, cách tiếp cận và xử lý công việc.

Không có tư duy số, các cơ quan doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức không thấy rõ được lợi ích dẫn đến không làm hoặc làm đối phó, làm phong trào nhiệm vụ chuyển đổi số. Không hiểu rõ được bản chất vấn đề sẽ đụng đâu làm đó, không hiểu mục đích thực sự của mình sẽ nhìn xung quanh mà bắt chước làm theo; không hiểu được phương cách sẽ vừa làm vừa tính nên có thể càng làm càng rối hoặc sai…

Để giải quyết được những điều này, chúng ta không thể bỏ qua hoặc coi thường lý luận, lý thuyết về chuyển đổi số. Coi chuyển đổi số là một cuộc cách mạng tư duy để thay đổi hình thái tổ chức, ứng dụng hiệu quả công nghệ vào các tiến trình hoạt động tạo ra sự đột phá giá trị đưa đến đột phá năng suất. Trong đó, dữ liệu là nền tảng, cơ sở và là nguồn lực quyết định.

Có tư duy số chúng ta mới có thể đẩy mạnh cải cách hành chính, lấy công nghệ là phương tiện, con người là trung tâm, là chủ thể đóng vai trò quyết định. Từ đó đưa chuyển đổi số thành lợi thế trên con đường xây dựng và phát triển đất nước.

Bài, ảnh: Quang Nam