Mặc dù nguồn cung về khí đang có dấu hiệu vượt cầu và giá CP các doanh nghiệp khí đã tăng mạnh, nhưng theo phân tích của các chuyên gia, CP khí vẫn còn cơ hội để NĐT tiếp tục giải ngân.
Theo số liệu từ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), trong năm 2013, PVN đã khai thác được hơn 9,75 tỷ m3 khí (tăng 6,3%). Riêng với khí hóa lỏng hay còn gọi là khí gas (LPG), sản lượng khai thác từ các nhà máy Dinh Cố và Dung Quất đạt 690.000 tấn (tăng 5,2%).
Ngoài ra, theo Tổng cục Hải quan, sản lượng nhập khẩu LPG trong năm 2013 đạt gần 698.000 tấn. Như vậy, tổng nguồn cung LPG trong năm 2013 hơn 1,3 triệu tấn. Trong khi đó, theo Hiệp hội Gas Việt Nam, nhu cầu tiêu thụ LPG trong năm 2013 là 1,2 triệu tấn. Những con số thống kê trên cho thấy nguồn cung đang có dấu hiệu vượt cầu. Đây cũng là yếu tố khiến sự cạnh tranh giữa các công ty bán lẻ đang trở nên gay gắt, thậm chí còn tạo ra hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh.
Đà tăng của những mã CP khí tiếp tục duy trì kể từ đầu năm 2014 đến nay. Cụ thể, mã GAS đang được giao dịch ở mức 76.000 đồng/CP, PGS là 36.200 đồng/CP, CNG là 39.000 đồng/CP.
Dù vậy, theo phân tích của giới chuyên môn, nhu cầu tiêu thụ LPG trong năm 2014 có thể sẽ tăng lên 1,3 triệu tấn sau những dự báo về sự phục hồi nền kinh tế nói chung và doanh nghiệp nói riêng, nhất là các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng (thủy tinh, gạch men, gốm sứ) và công nghiệp thực phẩm.
Ngược lại, nguồn cung trong nước năm 2014 vẫn dự báo chỉ ở mức 700.000 tấn từ 2 nhà máy Dinh Cố và Dung Quất, vì các dự án nhà máy lọc hóa dầu lớn vẫn chỉ mới dừng ở bước lập kế hoạch (Nhơn Hội, Vũng Rô) hoặc mới khởi công (Long Sơn, Nghi Sơn).
Thời gian dự kiến hoàn thành việc xây dựng và đưa vào hoạt động của các dự án này còn rất xa nên 600.000 tấn LPG còn lại sẽ phải dựa vào nguồn cung nhập khẩu. Từ thực tế này, dự báo giá bán LPG bình trong năm 2014 sẽ không giảm hơn so với năm 2013.
Ngay từ đầu năm 2014, giá bán lẻ bình gas trong nước đã giảm khoảng 37.000-43.000 đồng/bình 12kg (tương đương mức giảm từ 6-8%). Tuy nhiên, mức giảm này vẫn thấp hơn mức giảm của thế giới. Việc giảm giá chậm hơn thế giới được lý giải do yếu tố cước phí vận chuyển.
Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, giá LPG thế giới trong năm 2014 sẽ biến động tương tự như biến động của năm 2013 (giảm trong nửa đầu năm và tăng trong nửa cuối năm). Với dự báo này cộng với việc định giá tỷ giá có thể tăng từ 1-2% trong năm 2014, giá LPG bình quân trong năm nay sẽ hầu như không giảm so với năm 2013.
Theo CTCK Vietcombank, các công ty khí đang niêm yết trên TTCK đều kinh doanh vượt kế hoạch trong năm 2013, thậm chí một số doanh nghiệp còn vượt kế hoạch năm ngay từ quý III như trường hợp của Tổng CTCP Khí Việt Nam (GAS). Kết quả kinh doanh ấn tượng cũng là nguyên nhân kéo giá CP của các doanh nghiệp khí tăng mạnh trong năm vừa qua.
Thống kê cho thấy, trong năm 2013, GAS tăng 75%, PGS (CTCP Kinh doanh khí hóa lỏng Miền Nam) tăng 65% và CNG (CTCP CNG Việt Nam) tăng 30%. Tuy vậy, nếu căn cứ theo triển vọng cả ngành khí nói chung lẫn những đặc trưng trong hoạt động của từng công ty nói riêng thì mức giá hiện tại vẫn còn hợp lý để NĐT nắm giữ.
Trong 3 doanh nghiệp khí hiện đang niêm yết, PGS được đánh giá có triển vọng tốt nhất với dự báo lợi nhuận sau thuế cổ đông mẹ trong năm 2014 đạt 260 tỷ đồng, EPS đạt 6.840 đồng/CP, tương đương P/E là 4,9x. Đây là mức khá thấp so với P/E trung bình của ngành.
Cẩn trọng khi khối ngoại phân hóa
Trước đây, để theo dõi động thái của NĐTNN có thể căn cứ vào giá trị mua-bán, theo dõi một số CP blue chip. Nhưng hiện tại, nếu chỉ dựa vào các yếu tố “truyền thống” trên có thể sẽ rất phiến diện, thậm chí cụm từ “khối ngoại” cũng chưa chắc đã chính xác.
Từ chuyện thặng dư/chiết khấu của ETF
Thời gian gần đây, giới chứng khoán thường sử dụng thuật ngữ premium (thặng dư) và discount (chiết khấu) khi nói về hoạt động của các quỹ ETF (quỹ đầu tư theo chỉ số). Khi tiền đổ nhiều vào các quỹ ETF, dẫn đến giá chứng chỉ quỹ (CCQ) tăng, khi thị giá cao hơn so với giá trị tài sản ròng (NAV), đó là trạng thái premium.
Ngược lại, khi thị giá CCQ thấp hơn NAV, có nghĩa là giá “hời”, bỏ tiền ít mua được nhiều tài sản, đó là discount, lúc này NĐT sẽ có xu hướng bán ra CCQ để thu tiền về. Khi được bơm vốn ETF cũng sẽ tăng mua vào, còn khi bị rút sẽ phải bán ra. Theo dõi trạng thái premium/discount của ETF sẽ giúp NĐT biết được ETF đang được bơm/rút vốn như thế nào.
Thí dụ, một quỹ ETF bị discount 1,2%, có nghĩa là NĐT sở hữu CCQ có thể bán lại CCQ để rút tiền về và lãi 1,2%. Hay nếu một CCQ ETF tháng trước premium 2%, nhưng tháng này tăng lên 6%, tức là đã được mua vào khá mạnh nên giá mới tăng, ngược lại khi giảm từ 6% xuống còn 2%, đồng nghĩa với khả năng bị bán ra.
Một hiện tượng khá phổ biến là mỗi khi TTCK giảm mạnh, rất dễ có nhận định theo xu hướng “đổ thừa” là ETF xả hàng, nhưng kết quả thực tế có thể khác nếu kiểm chứng trở lại. Một số liệu gần đây cho thấy, quỹ VNM ETF có trạng thái premium 6,6% trong 3 năm gần nhất.
Tính chu kỳ của các ETF cũng thấy rõ ràng thường premium (rót vốn-mua ròng) vào đầu năm, discount vào giữa năm (rút vốn-bán ròng) và premium ở mức tương đối vào giai đoạn cuối năm.
CN (t/h)