Cứ đến dịp cuối năm và cận Tết Nguyên đán, tình trạng buôn bán, vận chuyển, sử dụng pháo trái phép lại diễn biến phức tạp. Các đối tượng sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi khiến cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn.
Hai đối tượng buôn bán pháo lậu bị bắt tại thành phố Vĩnh Yên tháng 6/2024.
Diễn biến phức tạp
Mỗi dịp cuối năm, nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng mạnh, trong đó có nhu cầu về pháo hoa, pháo nổ, dẫn đến nguy cơ làm giả, buôn lậu rất lớn. Nguồn pháo trôi nổi được các đối tượng đầu nậu tìm nhiều cách vận chuyển trái phép từ nước ngoài về Việt Nam.
Đặc biệt, hiện nay, khi thương mại điện tử phát triển, việc mua bán trái phép pháo còn diễn ra ở các trang mạng xã hội facebook, zalo, nhóm chợ online... Sau khi có đơn hàng, các đối tượng sẽ mua hàng từ Trung Quốc, Lào, Campuchia vận chuyển qua biên giới để giao hàng cho người mua thông qua các đơn vị chuyển phát nhanh hoặc gửi xe buýt, xe khách hoạt động chui và khó phát hiện.
Không chỉ có nguy cơ bùng phát dịp cuối năm, theo đánh giá của cơ quan chức năng, những năm gần đây, các đối tượng chuyển hướng vận chuyển, tàng trữ pháo từ đầu năm hoặc giữa năm để phục vụ thời điểm cận Tết. Đây là thực tế đang diễn ra tại rất nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có Vĩnh Phúc.
Ngày 5/6, Công an thành phố Vĩnh Yên đã ra quyết định tạm giữ, lệnh bắt khẩn cấp đối với 2 đối tượng có hành vi buôn bán pháo hoa nổ trái phép do Trung Quốc sản xuất.
Trước đó, ngày 31/5, tại đường Nguyễn Tất Thành thuộc phường Liên Bảo, thành phố Vĩnh Yên, Đội Cảnh sát kinh tế, Công an thành phố Vĩnh Yên phối hợp với Công an phường Liên Bảo phát hiện, bắt quả tang đối tượng Vũ Đình Trung (20 tuổi, trú tại huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội) có hành vi buôn bán pháo hoa nổ trái phép.
Tang vật thu giữ gồm 1 xe mô tô BKS 18B2- 278.93 và 1 thùng bìa cát tông bên trong để 18 khối hộp hình vuông nghi là pháo hoa nổ do Trung Quốc sản xuất.
Ngày 19/7, Tổ công tác Công an huyện Yên Lạc kiểm tra, phát hiện Đỗ Xuân Thực, sinh năm 1972, trú tại xã Liên Châu, huyện Yên Lạc, có hành vi tàng trữ trái phép pháo hoa nổ do nước ngoài sản xuất, trọng lượng 5,634kg.
Quá trình làm việc, Đỗ Xuân Thực khai nhận mua số pháo hoa nổ trên của Đỗ Văn Y, sinh năm 1974, ở xã Liên Châu. Cùng ngày, cơ quan CSĐT Công an huyện ra lệnh khám xét khẩn cấp chỗ ở của Đỗ Văn Y, thu giữ 4,181kg pháo hoa nổ. Đỗ Văn Y khai nhận đã bán 2 dàn pháo hoa nổ cho Đỗ Xuân Thực và cất giấu 3 dàn pháo hoa nổ tại nhà.
Qua công tác tuần tra, kiểm soát, hồi 18 giờ 30 phút, ngày 22/7, tại thị trấn Tam Hồng, huyện Yên Lạc, Tổ công tác Công an huyện Yên Lạc kiểm tra, phát hiện, bắt quả tang Nguyễn Văn Tuân, sinh năm 1987, trú tại xã Bình Dương, huyện Vĩnh Tường, có hành vi tàng trữ 5 hộp pháo hoa nổ, trọng lượng 7,905kg.
Quyết liệt ngăn chặn
Theo đánh giá của lực lượng chức năng, tình hình vi phạm pháp luật về pháo vẫn diễn biến phức tạp, pháo tàng trữ trái phép trong nhân dân còn nhiều, xảy ra tình trạng đốt pháo trái phép tại một số địa bàn. Trong khi đó, việc phát hiện, bắt giữ các hành vi buôn bán, vận chuyển pháo không dễ dàng.
Theo cơ quan công an, qua các vụ việc cho thấy, nhiều đối tượng lợi dụng các tuyến giao thông vận chuyển pháo rất tinh vi. Chúng thường ngụy trang, gia cố thùng xe để vận chuyển pháo hòng qua mặt lực lượng chức năng. Nếu không kiểm tra kỹ sẽ không phát hiện được.
Xác định càng gần Tết Nguyên đán, tình trạng mua bán và vận chuyển các loại pháo sẽ tiếp tục tăng cao với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, theo chỉ đạo của Bộ Công an và Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, Công an tỉnh đã và đang phối hợp với cơ quan chuyên môn triển khai có hiệu quả chuyên đề về phòng, chống hành vi sử dụng, buôn bán, vận chuyển pháo để phòng ngừa từ sớm, từ xa.
Công an các huyện, thành phố chủ động nắm tình hình, tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể phối hợp với lực lượng công an tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về đấu tranh, phòng ngừa hành vi sản xuất, nhập khẩu, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại pháo; tổ chức ký cam kết đối với tổ chức, cá nhân, cơ quan, doanh nghiệp, các tổ liên gia tự quản, các hộ gia đình, các đối tượng trọng điểm chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo.
Chủ động tăng cường áp dụng các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh với hành vi mua bán, vận chuyển, sử dụng trái phép các loại pháo nổ, pháo hoa nổ. Triển khai lực lượng tuần tra, kiểm soát khép kín 24/24h trên các tuyến giao thông trọng điểm để phòng ngừa, ngăn chặn, kịp thời phát hiện, bắt giữ các vụ mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo.
Lực lượng chức năng cũng đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến cáo người dân các quy định tại Điều 190 - tội “Sản xuất, buôn bán hàng cấm”; Điều 191 - tội “Tàng trữ, vận chuyển hàng cấm”, mục 1, Chương XVIII, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017). Pháo nổ là mặt hàng cấm, do vậy, tất cả các hành vi sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ mặt hàng này sẽ bị xử lý hình sự khi đảm bảo yếu tố định lượng.
Trong khi đó, nếu cấu thành tội “Tàng trữ, vận chuyển hàng cấm” cũng quy định cụ thể yếu tố định lượng cùng những quy định về mức xử phạt tương đương - Điều 191, mức phạt có thể từ 5 - 10 năm tù. Điều 191 còn quy định, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 - 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 - 5 năm…
Bên cạnh sự vào cuộc của các ngành chức năng, thiết nghĩ, mỗi người dân cần phát huy hơn nữa vai trò của mình trong phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc". Khi phát hiện các hành vi vi phạm, cần thông báo ngay với lực lượng chức năng để kịp thời ngăn chặn, phòng ngừa hậu quả có thể xảy ra, giữ ngày Xuân thêm vui tươi, bình an.
Bài, ảnh: Thiệu Vũ