Nhà lãnh đạo cánh tả Brazil Luiz Inacio Lula da Silva đã có màn quay trở lại thần kỳ sau khi sự nghiệp chính trị gần như chấm dứt vì khoảng thời gian ngồi tù.
Cựu Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva (77 tuổi) đã vượt qua đương kim Tổng thống Jair Bolsonaro trong cuộc bầu cử vòng 2 ngày 30.10 với số phiếu 50,9% so với 49,1%, theo Reuters. Chiến thắng này đánh dấu màn quay trở lại ngoạn mục của một trong những vị lãnh đạo được ủng hộ nhất tại Brazil.
Ông Luiz Inacio Lula da Silva nắm tay vợ sau khi giành chiến thắng ngày 30.10
Di sản bị chôn vùi
Ông Lula là nhân vật nổi bật hàng đầu trên chính trường Brazil trong nhiều thập niên. Ông xuất thân cơ cực và phải làm việc trong nhà máy sản xuất kim loại từ năm 14 tuổi. Cuối thập niên 1970, vào giai đoạn Brazil được quản lý dưới một chính quyền quân sự độc tài, ông Lula đã dẫn dắt nhiều cuộc đình công tại các vùng công nghiệp và từng bị bắt giam. Năm 1980, ông là một trong những người thành lập đảng Công nhân (PT) và sau đó tham gia vào việc thành lập liên đoàn lao động lớn nhất Brazil.
Năm 2002, ông đắc cử tổng thống và trở thành tổng thống cánh tả đầu tiên và cũng là lãnh đạo đầu tiên xuất thân từ tầng lớp lao động phổ thông. Theo Reuters, các chính sách của ông đã giúp hàng chục triệu người thoát khỏi cảnh nghèo cùng cực, mở rộng tiếp cận giáo dục và chăm sóc sức khỏe, thu hẹp bất bình đẳng xã hội và kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ. Chính quyền của ông Lula đã làm sống dậy ngành dầu mỏ và đóng tàu, đưa đất nước vươn lên thành nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới. Brazil khi đó cũng giành quyền đăng cai các sự kiện thể thao lớn như Olympic và World Cup. Ông Lula tái đắc cử vào năm 2006 và từng được cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đánh giá là “chính trị gia nổi tiếng nhất trên trái đất” khi mãn nhiệm với tỷ lệ ủng hộ cao kỷ lục 87%.
Tuy nhiên, di sản của ông Lula bị vấy bẩn bởi những cáo buộc tham nhũng, trong đó giới lãnh đạo chính quyền nhận “lại quả” từ các công ty thông qua các hợp đồng nhà nước béo bở. Ông vẫn luôn bác bỏ những cáo buộc này.
Năm 2016, Tòa án Tối cao ngăn cản Tổng thống Dilma Rousseff bổ nhiệm ông Lula làm chánh văn phòng, khiến ông không có được quyền miễn trừ truy tố. Bà Rousseff bị luận tội và phế truất trong cùng năm. Một năm sau, ông Lula bị tuyên có tội trong vụ nhận hối lộ và lãnh án tù, khiến ông không thể tranh cử vào năm 2018 và ứng viên cực hữu Bolsonaro đắc cử giữa làn sóng phản ứng và sự ác cảm của phe bảo thủ đối với PT.
Trỗi dậy từ tro tàn
Tháng 3.2021, Tòa án Tối cao tuyên bố hủy bỏ bản án dành cho ông Lula vì quá trình xét xử không hợp lệ và ông Sergio Moro, vị thẩm phán giám sát phiên xét xử ông Lula và là Bộ trưởng Tư pháp và Công an trong chính quyền của ông Bolsonaro, bị cho là “thiên kiến”, theo AFP.
Toàn bộ những bằng chứng được ông Moro thu thập trong tất cả những vụ án chống lại ông Lula đều bị hủy và cựu tổng thống được khôi phục quyền tranh cử. Hồi tháng 5, ông Lula chính thức khởi động chiến dịch tranh cử tổng thống, xây dựng hình ảnh một chính trị gia thực dụng, cam kết chống nạn đói và thất nghiệp thông qua chương trình vay vốn và đầu tư vào các ngành công nghiệp chiến lược. Ông Lula thành lập liên minh gồm các phong trào cánh tả và cả cựu thống đốc bang Sao Paulo Geraldo Alckmin, cựu đối thủ tranh cử thuộc phe trung dung. Ông Lula còn hứa thu hút đầu tư nước ngoài bằng cách khôi phục hình ảnh của Brazil như là người bảo vệ rừng Amazon, nơi hứng chịu tình trạng tàn phá mạnh mẽ trong vài năm qua.
Phát biểu bên cạnh những người ủng hộ sau khi có kết quả bầu cử, ông Lula gọi chiến thắng này là “sự phục sinh” sau thời gian bị các đối thủ chính trị tìm cách ngăn cản. “Họ đã cố gắng chôn sống tôi và tôi đang đứng đây để điều hành đất nước này”, Lula nói.
Q.N (theo Báo Thanh niên)