TikTok gần đây lan truyền một trào lưu mới hóa thân thành nàng tiên cá bằng filter hoặc mẫu video dựng sẵn. Chỉ vài thao tác, người dùng có thể trở nên lung linh dưới đại dương, khoác lên mình đuôi cá óng ánh như trong truyện cổ tích. Tuy nhiên, đằng sau những hiệu ứng đẹp mắt ấy là những dấu hiệu đáng lo: lệch chuẩn thẩm mỹ, ảnh hưởng tâm lý và nguy cơ bắt chước lệch lạc, thậm chí cả những hệ lụy pháp lý mà nhiều người chưa kịp lường trước.
Những ngày gần đây, khi lướt xem Tiktok, người dùng dễ dàng bắt gặp vô số video clip theo trào lưu “biến hình thành nàng tiên cá”. Theo đó, người dùng chỉ cần thực hiện một số thao tác đơn giản như truy cập hiệu ứng AI Mermaid trên ứng dụng Tiktok, bấm sử dụng, quay video trực tiếp hoặc chọn ảnh/video có sẵn để tải lên là có thể tạo nên video “biến hình” với hiệu ứng đại dương lung linh, huyền ảo và trên nền nhạc du dương.
Vì vậy, chỉ trong một thời gian ngắn, trào lưu này lan rộng khắp TikTok với hàng triệu video gắn hashtag - cụm từ hoặc từ được thêm vào các bài đăng trên mạng xã hội (MXH) như: #MermaidTrend, #TiênCáChallenge, #MermaidTransformation…
Những video "đu trend" biến hình thành nàng tiên cá xuất hiện nhiều trên Tiktok và được rất nhiều người trẻ đón nhận, chia sẻ trên các nền tảng MXH.
Trào lưu cũng đã nhanh chóng “cập bến” tại Việt Nam, thu hút nhiều Tiktoker trẻ tuổi, người dùng MXH tham gia. Không cần hóa trang, không phải bơi lội, chỉ cần chọn filter (bộ lọc) làm đẹp dựng sẵn là có thể hóa thân thành nàng tiên cá xinh đẹp trong vài giây.
Điểm thú vị và đa dạng của trào lưu này nằm ở chỗ, với mỗi cá nhân và nội dung hình ảnh/clip khác nhau thì kết quả “biến hình” cũng sẽ mang nhiều nét riêng biệt, tùy thuộc vào bối cảnh gốc mà người dùng cung cấp, điều này càng kích thích trí tò mò và hào hứng của cộng đồng mạng, đặc biệt với những người đam mê sáng tạo nội dung.
Bạn Nguyễn Thị Hải, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên chia sẻ: “Em thấy nhiều bạn bè chia sẻ những video hóa thân thành nàng tiên cá đẹp xuất sắc nên cũng tò mò thử. Sau khi vào ứng dụng Tiktok, em đã tải hình ảnh lên và chờ đợi trong một thời gian ngắn là đã có sản phẩm lung linh, ưng ý. Sau khi đăng video hóa thân lên các nền tảng MXH, em cũng nhận được rất nhiều lượt “like” và nhiều lời khen ngợi của bạn bè nên cảm thấy rất vui”.
Không chỉ khiến người dùng là nữ giới “mê mẩn”, trào lưu này còn thu hút số đông các “đấng mày râu”. Nhiều người nổi tiếng, có sức ảnh hưởng cũng không bỏ lỡ “trend” đang thịnh hành này.
Tuy nhiên, trào lưu này cũng tiềm ẩn một số nguy cơ liên quan đến sức khỏe, tâm lý, thậm chí gặp rắc rối pháp lý. Theo một số chuyên gia công nghệ, thực tế đã có rất nhiều công nghệ AI giúp người sử dụng Tiktok “biến hóa” được khuôn mặt của mình.
Các filter làm đẹp ngày nay được tích hợp AI rất tinh vi. Không chỉ làm mịn da hay đổi màu tóc, mà còn tái cấu trúc lại toàn bộ gương mặt người dùng, từ kích thước mắt, mũi, cằm, cho tới cả làn da và ánh sáng ảo. Khi người dùng sử dụng liên tục, não bộ bắt đầu ghi nhận hình ảnh đã được chỉnh sửa là “chuẩn mực sắc đẹp”. Đây là một dạng “định hình ảo” rất nguy hiểm.
Khi lạm dụng công nghệ này, một số filter trong công nghệ AI yêu cầu nhận diện khuôn mặt chính xác, có thể thu thập thông tin sinh trắc học mà người dùng không hay biết. Dữ liệu này nếu bị sử dụng sai mục đích sẽ gây rủi ro về quyền riêng tư, phục vụ các hành vi giả mạo, mở khóa bảo mật trên nhiều ứng dụng, thậm chí là thông qua công nghệ deepfake (ghép mặt và hình ảnh của người khác vào video) để thực hiện những hành phi phạm pháp.
Không chỉ rủi ro về việc rò rỉ dữ liệu, các chuyên gia về tâm lý cũng cảnh báo về vấn đề ảo tưởng tâm lý về ngoại hình của người dùng ứng dụng. Theo các chuyên gia, việc quá lạm dụng các hiệu ứng biến hình, đặc biệt là các mẫu video biến đổi nhan sắc hoặc hình thể lý tưởng hóa, có thể gây ra hiện tượng so sánh tiêu cực, ám ảnh ngoại hình và giảm lòng tự tin, đặc biệt ở giới trẻ.
Trào lưu hóa thân thành nàng tiên cá hay bất cứ nhân vật nào cũng có thể gây ra cảm giác hụt hẫng, tự ti nếu người dùng quá sa đà vào việc “làm đẹp ảo”. Khi hình ảnh qua filter trở thành hình mẫu lý tưởng, nó dễ khiến người trẻ đánh mất cảm nhận chân thực, tự ti về bản thân.
Các chuyên gia khuyến cáo, để bảo vệ bản thân trước các trào lưu đang ngày càng đa dạng và hấp dẫn trên các nền tảng MXH, người dùng không nên gửi ảnh chân dung rõ nét hoặc video cho các nền tảng không uy tín; hạn chế tối đa việc cấp quyền truy cập vào các ứng dụng, chia sẻ vị trí của điện thoại cá nhân cho các ứng dụng không cần thiết; không chia sẻ những thông tin cá nhân trên các ứng dụng không xác thực; cài đặt bảo mật 2 lớp cho các tài khoản MXH, ngân hàng hoặc các ứng dụng riêng tư…
Về góc độ tâm lý, người dùng, đặc biệt là giới trẻ, cần có kỹ năng làm chủ cảm xúc khi sử dụng MXH. Luôn hiểu rằng các công cụ filter chỉ là công cụ giải trí, không phải thước đo giá trị cá nhân. Sử dụng MXH, đặc biệt là các trào lưu là để khơi dậy những giá trị sáng tạo chứ không phải lợi dụng vào đó để tạo nên áp lực cho bản thân, thay vào đó, người dùng nên luôn tôn trọng giá trị bản thân và vẻ đẹp của chính mình.
Bài, ảnh: Huyền Linh