Sáng 3/6, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật; dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn
Giảm tối đa thủ tục hành chính, chi phí cho doanh nghiệp
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, việc công bố hợp quy là biện pháp, công cụ cần thiết, quan trọng bảo đảm hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao thương hiệu của doanh nghiệp, không nên loại bỏ.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, để khắc phục phát sinh sự trùng lắp trong hoạt động đánh giá sự phù hợp, gây tốn kém chi phí cho doanh nghiệp (do vừa phải tuân thủ quy định về công bố hợp quy theo Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, vừa phải thực hiện theo yêu cầu của luật chuyên ngành), dự thảo Luật đã quy định mở rộng việc sử dụng chung các kết quả đánh giá sự phù hợp làm cơ sở cho hoạt động công bố hợp quy; miễn thực hiện công bố hợp quy đối với sản phẩm hàng hóa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quản lý chất lượng theo quy định của pháp luật chuyên ngành để doanh nghiệp chỉ tuân thủ một quy trình, thay vì phải thực hiện hai quy trình như hiện nay. Để giảm thiểu tối đa thủ tục hành chính, chi phí cho doanh nghiệp, đẩy mạnh số hóa thủ tục đăng ký bản công bố hợp quy, dự thảo Luật đã chỉnh lý quy định về đăng ký hợp quy theo hướng tối giản, theo đó tổ chức, cá nhân chỉ cần thông báo công bố hợp quy trên cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác Đại biểu Nguyễn Thanh Hải đề nghị giữ quy định về công bố hợp quy, điều chỉnh nội dung về thủ tục công bố hợp quy theo hướng rà soát, cập nhật hệ thống tiêu chuẩn một cách nhanh, hài hòa với quy chuẩn quốc tế. Đặc biệt, phải điện tử hóa quy trình công bố hợp quy.
Theo bà Hải, quy định công bố hợp quy có rất nhiều lợi ích, như đảm bảo chất lượng an toàn sản phẩm (nhất là với hàng hóa ảnh hưởng đến sức khỏe, môi trường), bảo vệ người tiêu dùng, tạo sân chơi bình đẳng, tránh gian lận thương mại…
"Những vụ việc như sữa giả, gạo giả, thuốc giả cho thấy, chất lượng sản phẩm hàng hóa gắn với bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe, tính mạng nhân dân cần được tiếp tục đặc biệt quan tâm. Vì vậy, không thể bãi bỏ việc công bố hợp quy", Chủ nhiệm Ủy ban Công tác Đại biểu nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, các đại biểu Quốc hội rất quan tâm tới dự án Luật này vì liên quan đến việc đánh giá an toàn thực phẩm hiện nay, khi lực lượng kiểm tra khắp nơi trên cả nước, để đảm bảo tiêu chuẩn hàng hóa, quy chuẩn kỹ thuật…
"Khi hàng gian, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng xảy ra thì không cơ quan nào chịu trách nhiệm chính. Chúng ta ban hành luật lần này phải rõ trách nhiệm của Quốc hội, của Chính phủ, bộ, ngành liên quan thì mới xử lý được", Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ.
Theo Chủ tịch Quốc hội, Luật cần tập trung tăng tính minh bạch, khả thi và huy động sự tham gia của doanh nghiệp trong xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn để quản lý thống nhất, phù hợp cam kết và thông lệ quốc tế. Cùng với đó, Chính phủ khẩn trương hoàn thiện các nghị định liên quan để sau khi luật được thông qua thì sớm có hiệu lực.
Nâng cao hiệu quả giám sát chất lượng hàng hóa
Thảo luận về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sáng 3/6, các đại biểu đề nghị việc quy định nguyên tắc phân loại và quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa cần bảo đảm dễ hiểu, dễ làm, dễ thực hiện. Đồng thời, rà soát và làm rõ trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan trong việc cấp phép sản xuất, nhập khẩu và kiểm soát chất lượng hàng hóa; giao một cơ quan chủ trì chịu trách nhiệm toàn diện trong quá trình này, thay vì phân tán trách nhiệm.
Theo Báo cáo việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý của cơ quan thẩm tra, dự thảo Luật đã bổ sung quy định sản phẩm hàng hóa có mức độ rủi ro cao, việc truy xuất nguồn gốc là bắt buộc do Bộ quản lý ngành, lĩnh vực xác định và có lộ trình thực hiện, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với năng lực của doanh nghiệp và đặc thù phát triển của từng ngành hàng. Các sản phẩm hàng hóa còn lại (hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình, thấp) không bắt buộc áp dụng quy định truy xuất nguồn gốc.
Dự thảo Luật đã bổ sung quy định về hoạt động khảo sát chất lượng sản phẩm hàng hóa, thiết lập cơ sở pháp lý cho hoạt động khảo sát chất lượng sản phẩm hàng hóa nhằm phát hiện sớm dấu hiệu vi phạm, nguy cơ mất an toàn hoặc không phù hợp trên thị trường, hỗ trợ cảnh báo, điều chỉnh chính sách và nâng cao hiệu quả giám sát chất lượng hàng hóa trên thị trường, làm căn cứ cho hậu kiểm có trọng điểm.
Hoàng Hà (Theo TTXVN)