Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn nắm quyền sở hữu Dải Gaza và đưa người Palestine đến sống tại những nước Ả Rập trong khu vực.
Tối 4/2 (theo giờ Mỹ), Tổng thống Trump có cuộc họp báo chung cùng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng và đưa ra những đề xuất gây sốc có thể tạo ra thay đổi lớn cho toàn bộ Trung Đông.
"Riviera của Trung Đông"
Trong cuộc họp báo, ông Trump nói sẽ rà phá bom mìn, dọn dẹp đống đổ nát tại Dải Gaza để tái thiết nơi này thành "Riviera của Trung Đông", ý nói đến những đô thị nghỉ mát nổi tiếng ven Địa Trung Hải ở miền nam Pháp. "Mỹ sẽ tiếp quản Dải Gaza và chúng tôi sẽ làm việc với nó. Chúng tôi sẽ sở hữu nó, phát triển và tạo ra hàng ngàn việc làm", ông Trump nói và khẳng định được nhiều người ủng hộ, gồm các lãnh đạo cao nhất tại Trung Đông, theo AFP.
Vị tổng thống cho rằng Gaza đã bị chiến sự tàn phá nhưng người Palestine buộc phải sống tại đó vì không còn lựa chọn nào khác. Tiếp đó, ông gợi ý đưa hơn 2 triệu người Palestine tại Gaza đến sống tại các nước Ả Rập trong khu vực như Ai Cập hay Jordan, bất chấp hai nước này đã thẳng thừng phản đối.
Khi được hỏi có phải đang gợi ý việc Mỹ chiếm đóng lâu dài một vùng lãnh thổ có chủ quyền và ai sẽ sống tại Gaza sau khi được tái thiết, Tổng thống Trump nói đã hình dung ra quyền sở hữu lâu dài của Mỹ đối với Gaza và cho biết công dân quốc tế, gồm người Palestine sẽ sống ở đó sau khi nó được cải tạo. Ngoài ra, nhà lãnh đạo không loại trừ khả năng đưa binh sĩ Mỹ đến trấn giữ vùng đất "nếu cần thiết".
Khung cảnh đổ nát tại thành phố Rafah miền nam Gaza ngày 4/2.
"Thay đổi lịch sử"
Tại cuộc họp báo, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho rằng đề xuất của Tổng thống Trump có thể "thay đổi lịch sử" và đáng được chú ý. Chuyến thăm Nhà Trắng của ông Netanyahu diễn ra cùng thời điểm bắt đầu đàm phán cho giai đoạn 2 của thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin giữa Hamas và Israel. Theo AP, các đề xuất của ông Trump, đặc biệt là việc Mỹ sở hữu Gaza và đưa người Palestine rời khỏi đó, có thể làm thay đổi hoàn toàn việc đàm phán. Nếu đàm phán đổ vỡ, chiến sự nhiều khả năng sẽ khôi phục và đe dọa số phận của hàng chục con tin còn bị giam tại đó.
Đối với người Palestine, ý tưởng của ông Trump làm dấy lên nỗi sợ về Nakba (thảm họa), sự kiện mà hàng trăm ngàn người Palestine bị buộc rời khỏi quê nhà trong cuộc chiến lúc thành lập nhà nước Israel cách nay gần 8 thập niên.
Hôm qua, Hamas ra tuyên bố phản đối phát ngôn của ông Trump và gọi ý tưởng của Tổng thống Mỹ là "công thức gây hỗn loạn và căng thẳng trong khu vực". Chính quyền Ả Rập Xê Út, nước mà Mỹ đang tìm cách làm cầu nối ngoại giao với đồng minh Israel, cũng phản đối hành động đưa người Palestine khỏi vùng đất của họ và tuyên bố sẽ không thiết lập quan hệ với Israel nếu không có một nhà nước Palestine. Tại Mỹ, hàng loạt nhà lập pháp của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa cho rằng đề xuất của ông Trump "có vấn đề" và "nguy hiểm".
Trong khi đó, Tổng thống Trump cùng ngày ký ban hành lệnh hành pháp khôi phục chính sách gây sức ép tối đa lên Iran. Sắc lệnh trao thẩm quyền cho các bộ trưởng hàng đầu thực hiện những biện pháp cấm vận cần thiết để ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo liên lục địa, vô hiệu hóa mạng lưới gây ảnh hưởng của Iran và đối phó việc phát triển các vũ khí quy ước của nước này.
Tại buổi ký lệnh, ông Trump cảnh báo Iran sẽ bị hủy diệt nếu tìm cách ám sát ông nhưng nói sẵn sàng đối thoại với quốc gia vùng Vịnh, theo Fox News. Bộ Ngoại giao Iran sau đó khẳng định chính sách gây sức ép của Mỹ sẽ thất bại như trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump nhưng cho rằng lo ngại về vũ khí hạt nhân có thể được giải quyết vì Iran phản đối vũ khí này.
Q.N (Theo Báo Thanh niên)