Tháp Bình Sơn, thị trấn Tam Sơn, huyện Sông Lô là công trình nghệ thuật độc đáo về mỹ thuật và kiến trúc, tiêu biểu cho kiến trúc chùa tháp thời Lý - Trần ở Việt Nam. Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử và kiến trúc - nghệ thuật quốc gia đặc biệt Tháp Bình Sơn. Đến nay, tỉnh đã hoàn thiện quy hoạch, được Bộ VH-TT&DL tổ chức thẩm định, trình Chính phủ phê duyệt. Nếu được thông qua, đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để Vĩnh Phúc tiến hành đầu tư, cải tạo quần thể di tích xứng tầm, đáp ứng lòng mong mỏi của cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương.
.jpg)
Toàn cảnh quần thể di tích tháp Bình Sơn. Theo hồ sơ quy hoạch chờ phê duyệt, ranh giới khu vực bảo vệ I điều chỉnh có diện tích 4.876 m2, giảm 1.842 m2 so với ranh giới theo nhiệm vụ lập quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Trong quần thể di tích, tháp Bình Sơn có vai trò trọng tâm. Theo đề nghị của Bộ VH-TT&DL, các đề xuất xây dựng diện tích lát sân, vật liệu sử dụng phải đảm bảo tính đồng bộ và phù hợp về không gian kiến trúc, tránh “đô thị hóa”.
.jpg)
Quy hoạch đề xuất tu bổ, tôn tạo, xây dựng một số hạng mục công trình như Tả vu, Hữu vu, hồ cảnh quan…
… và các hạng mục nhà tổ, cổng Tam Quan. Quy hoạch đề xuất xây dựng nhiều cổng có quy mô tương tự nhau. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ VH-TT&DL cần điều chỉnh cho phù hợp, vì không rõ cổng chính, cổng phụ, dễ gây nhầm lẫn khi tiếp cận di tích, đề nghị chỉ xây dựng 1 cổng Tam Quan nằm trên trục chính.
Hiện trạng nhà tổ chùa Vĩnh Khánh đang xuống cấp nghiêm trọng.
Theo đánh giá thẩm định của Bộ VH-TT&DL, cần đánh giá giá trị của một số hạng mục như giếng Mực; các hiện vật có giá trị như hệ thống bia, tượng đặt tại chùa Vĩnh Khánh. (Trong ảnh: Hiện trạng giếng Mực hiện nay).
Chùm ảnh của Khánh Linh