Những năm qua, hệ thống lưới điện nông thôn trên địa bàn luôn được tỉnh quan tâm, đầu tư, nâng cấp, cơ bản đáp ứng nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân. Tuy nhiên, do quá trình phát triển kinh tế-xã hội, công suất, sản lượng tiêu thụ điện năng tăng nhanh khiến lưới điện nông thôn xuất hiện tồn tại, bất cập, nguy cơ mất an toàn, do vậy rất cần được đầu tư nâng cấp, hiện đại hóa.
Nhân viên HTX dịch vụ điện Hợp Thịnh, huyện Tam Dương kiểm tra an toàn lưới điện trên địa bàn.
Theo số liệu thống kê của Sở Công thương, hệ thống hạ tầng lưới điện hạ áp nông thôn trên địa bàn tỉnh hiện có trên 3.400 km đường dây. Trong đó, Công ty Điện lực Vĩnh Phúc quản lý vận hành bán điện trên 1.900 km; các đơn vị ngoài ngành Điện lực quản lý vận hành gần 1.500 km.
Tổng số trạm biến áp là gần 1.600 trạm với tổng dung lượng đạt gần 550 nghìn kVA, cung ứng điện năng cho gần 320 nghìn khách hàng. Trong đó, Công ty Điện lực Vĩnh Phúc quản lý, vận hành 837 trạm biến áp, dung lượng gần 260 nghìn kVA, bán điện cho hơn 146 nghìn khách hàng khu vực nông thôn, còn lại do các đơn vị ngoài ngành Điện lực quản lý, vận hành.
Tổng số các đơn vị bán lẻ điện nông thôn toàn tỉnh là 72 đơn vị, bao gồm 8 điện lực các huyện, thành phố trực thuộc Công ty Điện lực Vĩnh Phúc; 8 đơn vị bán điện không sử dụng vốn vay REII và 56 đơn vị bán điện có sử dụng vốn vay REII (Dự án Năng lượng nông thôn II vốn vay Ngân hàng Thế giới).
Đến nay, 100% hộ gia đình trên địa bàn tỉnh được tiếp cận lưới điện quốc gia, số lượng, mức độ các trường hợp mất an toàn điện được giảm thiểu, mức độ ổn định và chất lượng điện năng được cải thiện, góp phần nâng cao đời sống nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh tại địa phương.
Mặc dù đạt nhiều kết quả quan trọng, tuy nhiên, việc đầu tư nâng cấp lưới điện trong thời gian qua vẫn chưa đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng phụ tải và phát triển kinh tế-xã hội khu vực nông thôn, hiện tăng trưởng sản lượng điện khu vực này đạt trung bình gần 13%/năm.
Tại một số khu vực nông thôn, lưới điện hạ áp sau nhiều năm vận hành đã xuống cấp, nhưng chưa được quan tâm đầu tư cải tạo, sửa chữa dẫn đến phát sinh những tồn tại, bất cập như nguy cơ mất an toàn điện ở cả lưới trung thế và hạ thế; hiện tượng quá tải lưới điện; cấp điện không đảm bảo chất lượng; lãng phí trong sử dụng điện năng…
Công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành trong quản lý phát triển năng lượng chưa chặt chẽ, nhiều bất cập; nhiều nội dung chậm tháo gỡ vướng mắc cho các đơn vị. Tổn thất điện năng có giảm, nhưng vẫn còn ở mức cao, trung bình 9-12%/năm.
Đại diện lãnh đạo Sở Công thương cho biết: "Tập trung các giải pháp nâng cao chất lượng, hiện đại hóa lưới điện nông thôn đáp nhu cầu người dân và quá trình phát triển kinh tế-xã hội, công nghiệp hóa, hiện đại hóa khu vực nông thôn".
Trên cơ sở chỉ đạo của tỉnh và rà soát, đánh giá tình hình thực tế ở các địa phương, thời gian tới, Sở Công thương sẽ tập trung phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao toàn diện chất lượng hạ tầng lưới điện nông thôn toàn tỉnh.
Trong đó, chỉ đạo các đơn vị bán lẻ điện nông thôn rà soát, đánh giá đúng thực trạng hạ tầng lưới điện đang quản lý bán điện, kịp thời cải tạo, sửa chữa, nâng cấp lưới điện, sẵn sàng xử lý nhanh khi có sự cố xảy ra đảm bảo vận hành lưới điện an toàn, ổn định phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội và sinh hoạt của nhân dân trên địa bàn.
Tăng cường tuyên truyền vận động khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, an toàn và hiệu quả; hạn chế sử dụng các thiết bị tiêu thụ nhiều điện trong giờ cao điểm của hệ thống điện.
Tập trung đầu tư xây dựng thêm các trạm biến áp để san tải, giảm bán kính cấp điện nhằm nâng cao chất lượng điện áp cuối nguồn, giảm tổn thất điện năng và chống quá tải cho các máy biến áp đầy tải.
Đẩy nhanh thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực năng lượng, hướng đến tối đa hóa và tự động hóa các mạng lưới cho việc cung ứng điện một cách hiệu quả. Kết nối các đồng hồ đo điện số để cải thiện tốc độ và sự chính xác đo đếm điện, xác định nhanh sự cố, hỗ trợ người dùng cách tiết kiệm năng lượng và phát hiện ra các tổn thất, mất mát điện năng.
Hỗ trợ, tạo điều kiện cho các đơn vị hợp tác xã hoạt động kinh doanh bán điện có nhu cầu chuyển đổi thành công ty cổ phần, công ty TNHH theo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo tiếp nhận trả nợ vốn vay dự án REII phần còn lại…
Phấn đấu đến năm 2025, 100% các đơn vị đáp ứng tiêu chí về điện trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, Làng văn hóa kiểu mẫu, tỷ lệ tổn thất điện năng giảm xuống dưới 8%/năm.
Bài, ảnh: Nguyễn Khánh