Hồ, đập đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết nước lũ, giảm thiểu thiệt hại, ảnh hưởng do mưa bão gây ra. Do vậy, việc đảm bảo an toàn, vận hành ổn định, hiệu quả các hồ, đập là nhiệm vụ trọng tâm được tỉnh tăng cường chỉ đạo các địa phương, đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện và hoàn thành trước mùa mưa bão.
Nhân viên Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phúc Yên kiểm tra vận hành hệ thống điều tiết lũ cưỡng bức hồ Đại Lải.
Hồ Đại Lải là hệ thống hồ chứa liên hồ gồm các hồ Đại Lải, Thanh Cao và Đồng Câu được xây dựng từ những năm 1959-1960. Đây là hồ lớn nhất, có vai trò quan trọng nhất trong cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp, cấp nước cho sinh hoạt và công nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, phát triển du lịch... trên địa bàn thành phố Phúc Yên.
Để chủ động kịp thời đối phó với mọi tình huống xảy ra, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phúc Yên đã triển khai xây dựng phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN) đối với hồ Đại Lải trong mùa mưa bão 2024.
Trong đó, sẽ thành lập Ban Chỉ huy PCTT&TKCN hồ Đại Lải và Ban Chỉ huy PCTT&TKCN ở các địa phương, đơn vị nằm trên lưu vực hồ Đại Lải, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên.
Tổ chức tập huấn phổ biến quy trình vận hành điều tiết hồ Đại Lải cho các lực lượng liên quan; bố trí đầy đủ nhân lực, phương tiện theo phương châm “4 tại chỗ”; rà soát toàn bộ hiện trạng, đánh giá an toàn hồ để kịp thời có phương án khắc phục, sửa chữa.
Kiểm tra, vận hành thử đóng, mở tràn xả lũ; tiến hành lệnh báo động thử để tập dượt hoàn thiện các phương án, cũng như khả năng cơ động để sẵn sàng ứng phó với các tình huống xảy ra.
Trưởng Phòng Kế hoạch - Kỹ thuật, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phúc Yên Đỗ Ngọc Anh Long cho biết: “Trên địa bàn thành phố có 23 hồ, đập; trong đó, công ty quản lý 9 hồ, đập lớn còn lại các hồ, đập nhỏ giao lại các địa phương quản lý.
Trước mùa mưa bão hằng năm, công ty đều chủ động rà soát, đánh giá hiện trạng hồ, đập, công trình thủy lợi phục vụ phòng, chống lũ lụt, tiêu thoát nước; đồng thời, xây dựng phương án PCTT&TKCN để sẵn sàng ứng phó khi có sự cố xảy ra.
Qua đánh giá, hầu hết các hồ, đập, công trình thủy lợi do công ty quản lý đã cơ bản được đầu tư kiên cố, đáp ứng yêu cầu phòng, chống lụt bão theo dung tích thiết kế. Các nhiệm vụ PCTT&TKCN khác đang được công ty chỉ đạo triển khai, đảm bảo tiến độ theo kế hoạch”.
Theo số liệu thống kê, toàn tỉnh hiện có hơn 440 hồ, đập lớn nhỏ với tổng dung tích hữu ích hơn 100 triệu m³ phục vụ sản xuất, sinh hoạt và tiêu úng; nhiều hồ lớn dung tích chứa từ 1 triệu m³ - 30 triệu m³ như Đại Lải, Làng Hà, Xạ Hương, Vĩnh Thành…
Cùng với Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phúc Yên, các địa phương, đơn vị khác trên địa bàn tỉnh cũng đang khẩn trương triển khai rà soát, đánh giá hiện trạng và thực hiện đồng bộ các biện pháp để bảo vệ an toàn hồ, đập, công trình thủy lợi trước khi mùa mưa bão về.
Theo Chi cục Thủy lợi Vĩnh Phúc, nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, trong năm 2024 dự báo sẽ có khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên biển Đông, trong đó 5-6 cơn ảnh hưởng đến đất liền.
Bão, áp thấp nhiệt đới sẽ tập trung nhiều hơn vào nửa cuối mùa mưa bão. Lượng mưa phân bổ không đều và phát sinh những đợt mưa lớn bất thường; các loại hình thiên tai có chiều hướng diễn biến phức tạp, khó lường.
Trước tình hình trên, để chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời với mọi tình huống của thiên tai và bảo đảm an toàn công trình thủy lợi, đê điều, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.
Tỉnh tăng cường chỉ đạo các địa phương, đơn vị, các lực lượng chức năng thực hiện việc kiểm tra, đánh giá tổng thể hiện trạng an toàn hồ đập, công trình thủy lợi thuộc phạm vi quản lý trên địa bàn; lập danh mục các công trình hư hỏng, xuống cấp có nguy cơ mất an toàn.
Bố trí kinh phí để xử lý các đập, hồ chứa nước xung yếu, tránh xảy ra sự cố mất an toàn cho công trình và vùng hạ du; trong đó, ưu tiên các đập, hồ chứa có nguy cơ cao xảy ra sự cố và đập, hồ chứa có lưu vực tập trung dòng chảy nhanh.
Rà soát, xây dựng phương án ứng phó thiên tai, phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp cho công trình và vùng hạ du, nhất là các kịch bản mưa lớn, cực đoan.
Tổ chức hướng dẫn, tuyên truyền và diễn tập phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp, đặc biệt là vùng hạ du các đập, hồ chứa nước xung yếu, vùng hạ du là thành phố, khu công nghiệp, công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia.
Thực hiện giải tỏa vật cản, phát quang phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi; phát hiện, có biện pháp ngăn chặn kịp thời và kiến nghị biện pháp xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong phạm vi bảo vệ hồ đập, công trình thủy lợi.
Vận hành thử các trạm bơm tiêu, cống tiêu, cửa van, thiết bị phục vụ xả lũ của các hồ chứa nước và bố trí đầy đủ vật tư, thiết bị dự phòng, bảo đảm kịp thời sửa chữa, thay thế trong trường hợp có sự cố vận hành… nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại do mưa bão, thiên tai gây ra.
Bài, ảnh: Nguyễn Khánh