Thực hiện Hướng dẫn số 26 của Sở VH-TT&DL, các văn bản hướng dẫn của MTTQ, 28/30 LVHKM của tỉnh (trừ 2 tuyến phố đi bộ của thành phố Vĩnh Yên) đang khẩn trương rà soát, lấy ý kiến nhân dân để sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước thôn, làng, tổ dân phố phù hợp với tình hình thực tế và các quy định pháp luật hiện hành. Qua đó, phát huy vai trò của hương ước, quy ước trong bảo tồn các giá trị truyền thống tốt đẹp, giúp hạn chế, đẩy lùi những tập tục lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong cộng đồng dân cư.
Ban công tác mặt trận tổ dân phố Tam Quang, thị trấn Gia Khánh thường xuyên tuyên truyền nhân dân giữ gìn cảnh quan môi trường sánh - xanh- sạch- đẹp. Ảnh: Trà Hương
Chỉnh sửa, bổ sung để phù hợp
Huyện Bình Xuyên có 3/3 khu thiết chế văn hóa-thể thao LVHKM đã được khánh thành, gồm LVHKM Tam Quang, thị trấn Gia Khánh; LVHKM Trong Ngoài, thị trấn Hương Canh và LVHKM Chợ Nội (xã Tam Hợp). Để các khu thiết chế văn hóa-thể thao hoạt động hiệu quả, địa phương cần phải chỉnh sửa, bổ sung hương ước, quy ước phù hợp.
Tổ dân phố (TDP) Tam Quang có 154 hộ dân, 6 tổ liên gia, chủ yếu là cán bộ, công nhân của Nông trường Tam Đảo cũ; chi bộ nhiều năm liền hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; các tổ chức chính trị - xã hội hoạt động hiệu quả; phong trào văn hóa-văn nghệ, thể dục-thể thao phát triển sôi nổi; an ninh trật tự được duy trì tốt; đời sống của nhân dân cơ bản ở mức khá, giàu (chỉ còn 1 hộ nghèo), có nhiều mô hình phát triển kinh tế giỏi.
Năm 2022, TDP Tam Quang đạt danh hiệu TDP văn hóa cấp huyện; 98% gia đình đạt danh hiệu "Gia đình văn hóa". Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban công tác mặt trận TDP Tam Quang Nguyễn Khánh Hồ cho biết: "Hương ước, quy ước của TDP đang được chỉnh sửa, bổ sung để phù hợp với thực tế của LVHKM và các quy định của pháp luật, góp phần bảo tồn, gìn giữ, phát huy các phong tục, tập quán tốt đẹp, xây dựng đời sống văn hóa, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Hương ước, quy ước của TDP đã được xây dựng trên cơ sở thông qua lấy ý kiến của nhân dân, trong đó quy định rõ những nội dung về xây dựng và giữ gìn nếp sống văn hóa; thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội và các dịp lễ khác; công tác khuyến học, khuyến tài, bảo vệ môi trường…
Thực hiện các nội dung của hương ước, quy ước mới, nhân dân TDP chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng đời sống văn hóa, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương".
Nhằm tiếp tục phát huy vai trò, giá trị của hương ước, thôn Chợ Nội đang điều chỉnh một số nội dung cho phù hợp với các quy định của Trung ương, của tỉnh và hướng dẫn về xây dựng quy ước, hương ước LVHKM.
Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban công tác mặt trận thôn Chợ Nội Phan Đức Long cho biết: "Thôn có 370 hộ dân, 1.150 nhân khẩu, trong đó có 57 hộ làm nông nghiệp. Căn cứ vào các tiêu chí thành phần và hướng dẫn của MTTQ, thôn Chợ Nội đã lấy ý kiến của nhân dân về xây dựng hương ước, quy ước mới, trong đó quy định rõ những nội dung về xây dựng và giữ gìn nếp sống văn hóa; thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội và các dịp lễ khác. Để bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội, thôn đã thành lập đội an ninh tự quản từ năm 2013, duy trì hoạt động hiệu quả.
Thực hiện các nội dung của hương ước, nhân dân trong thôn luôn chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng đời sống văn hóa, làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài và bảo vệ môi trường…
Thực hiện Đề án xây dựng LVHKM, nhân dân thôn Chợ Nội đồng thuận giải phóng mặt bằng, tích cực tham gia hiến đất, đóng góp hơn 37 triệu đồng; 8 gia đình trong thôn tặng ghế đá đặt tại khuôn viên khu thiết chế văn hóa-thể thao. Công tác vệ sinh môi trường đảm bảo sáng - xanh - sạch - đẹp. 15 năm liên tục, Chi bộ thôn Chợ Nội đạt trong sạch vững mạnh; hơn 98% gia đình đạt tiêu chuẩn "Gia đình văn hóa"; thôn đạt danh hiệu "Thôn văn hóa".
Hướng tới giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc
Trên cơ sở hướng dẫn thực hiện các tiêu chí xây dựng LVHKM của các đơn vị cũng như các tiêu chí thành phần của tiêu chí 14, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh triển khai hướng dẫn MTTQ cơ sở tổ chức học tập, phổ biến, quán triệt hương ước, quy ước đến từng người dân, thường xuyên tuyên truyền nội dung hương ước, quy ước bằng nhiều hình thức.
Đồng thời, niêm yết hương ước, quy ước được UBND cấp huyện phê duyệt tại nhà văn hóa thôn, TDP; tuyên truyền, vận động các gia đình ký cam kết thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, hương ước, quy ước và các quy định của địa phương.
Hằng tháng, Ban công tác mặt trận các thôn, TDP họp đánh giá, biểu dương những tập thể, gia đình, cá nhân làm tốt, đồng thời phân công các thành viên nhắc nhở, vận động những gia đình, cá nhân vi phạm hoặc thực hiện chưa nghiêm túc các nội dung hương ước, quy ước đã đề ra; phát huy quyền làm chủ của nhân dân, góp phần xây dựng hệ thống chính trị, các tổ chức đoàn thể vững mạnh.
Hiện nay, các LVHKM của tỉnh đang rà soát, bổ sung, xây dựng, hoàn thiện hương ước, quy ước mới. Quá trình thực hiện chú trọng phát huy dân chủ, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tham gia xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước trong đời sống; lựa chọn, thành lập tổ soạn thảo hương ước, quy ước gồm các cá nhân có uy tín, hiểu biết về pháp luật, phong tục, tập quán truyền thống văn hóa của địa phương…
Việc thực hiện quy ước, hương ước trong xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, gìn giữ và phát huy các giá trị truyền thống góp phần xây dựng các LVHKM trở thành nơi đáng sống, phát triển đồng bộ, toàn diện, bền vững, giữ được bản sắc văn hóa dân tộc, người dân có cuộc sống ổn định, ấm no và hạnh phúc…
Hoàng Hà