Vĩnh Phúc có tiềm năng và thế mạnh để phát triển du lịch, nhưng thực tế đến nay, những gì ngành Du lịch đem lại chưa thực sự tương xứng. Nguyên nhân có thể bắt nguồn từ nhiều điều kiện khách quan, nhưng rõ ràng trong đó vẫn có yếu tố chủ quan, đặc biệt là tư duy tiếp cận với nó. Nếu tiếp cận đúng, hiệu quả mang lại sẽ rất to lớn, ngược lại, du lịch có thể mãi mãi chỉ là tiềm năng.
Du khách ken đặc nhau theo dõi và cổ vũ giải đua xe máy địa hình nằm trong chuỗi các sự kiện của ngày Tết Độc lập huyện Than Uyên năm 2023
Dịp nghỉ lễ vừa rồi, tôi có dịp lên chơi ở một huyện vùng cao Tây Bắc - huyện Than Uyên của tỉnh miền núi Lai Châu, mảnh đất phên dậu biên cương của Tổ quốc, nơi đất rộng người thưa và nền kinh tế eo hẹp, không có nhiều tiềm năng lợi thế để phát triển các mặt kinh tế - xã hội nói chung, du lịch nói riêng.
Đến chơi đúng dịp huyện tổ chức ngày Tết Độc lập cho bà con nhân dân các dân tộc trên địa bàn, chứng kiến quy mô, không khí và trải nghiệm các sự kiện trong suốt mấy ngày hội của người dân địa phương, tôi và hầu hết du khách không khỏi choáng ngợp và nể vì cách làm du lịch của họ.
Than Uyên là huyện miền núi với gần 90% dân cư là người dân tộc thiểu số. Cả huyện chỉ có khoảng 6,6 vạn dân, nhưng thống kê sơ bộ 3 ngày diễn ra ngày hội toàn dân mừng Tết Độc lập, số người tham gia lên tới… 7 vạn. Nghĩa là vượt quá tổng số dân hiện có trên địa bàn. Tất nhiên là vì có không ít du khách đến từ các huyện trong tỉnh và các địa phương trên cả nước, đặc biệt là các tỉnh lân cận như Sơn La, Điện Biên, Lào Cai…
Làm sao mà một huyện ít dân, kinh tế eo hẹp và không có nhiều kinh nghiệm làm du lịch mà lại thu hút được đông đảo du khách tới thăm như thế? Tất cả nằm ở cách tiếp cận với du lịch theo hướng nào.
Nắm bắt được lợi thế lớn nhất của mình là đa dạng các dân tộc, kèm theo đó là phong phú bản sắc văn hóa các dân tộc, huyện chủ trương đẩy mạnh gìn giữ, bảo tồn và phát huy cao độ những nét đẹp văn hóa của địa phương thông qua các lễ hội truyền thống.
Tuy nhiên, các lễ hội truyền thống thường diễn ra rải rác vào từng dịp trong năm và được tổ chức ở từng bản làng xa xôi chứ không quần tụ 1 chỗ. Điều này gây bất tiện cho những du khách yêu văn hóa vùng miền nhưng ngại xê dịch, nhất là đến những khu vực xa xôi, hẻo lánh và bất tiện về giao thông.
Nắm bắt được điều đó, Than Uyên bố trí triển khai toàn bộ những nét đẹp văn hóa nổi bật nhất của đồng bào các dân tộc trên địa bàn trong dịp Tết Độc lập. Như thế, bà con vừa có cơ hội thể hiện bản sắc của mình với người ngoài, du khách lại rất thuận lợi trong việc tận mắt chiêm ngưỡng, cảm nhận những điều trước đây chỉ nghe nói hay được biết như lễ cúng cơm mới của người Khơ Mú, múa xòe của người Thái, thưởng thức ẩm thực của người Dao…
Đặc biệt, với đặc thù địa hình khó khăn trong việc giao thương, đi lại, dân cư thưa thớt, ít có điều kiện giao lưu văn hóa trên diện rộng và tiếp xúc với các loại hình văn hóa nghệ thuật tiên tiến, hiện đại, Ban Tổ chức lễ hội lồng ghép nhiều sự kiện mới lạ vào chương trình như đua xe máy địa hình, đua thuyền đuôi én… Những sự kiện chưa từng diễn ra này đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và nhận được sự tán thưởng rất lớn của mọi du khách.
Ví như chỉ riêng sự kiện đua xe máy địa hình, chúng tôi nhận thấy suốt chiều dài khoảng 4km dọc suối Nậm Bốn ken đặc người xem 2 bên bờ. Đếm sơ cũng thấy có khoảng vài vạn người cổ vũ.
Để làm những điều trên đòi hỏi sự quyết tâm rất lớn của toàn huyện, nhưng theo chúng tôi, cái lớn hơn nằm ở phương pháp tổ chức.
Theo chia sẻ của lãnh đạo huyện Than Uyên, với vị thế của 1 huyện miền núi, lấy danh nghĩa tập thể sẽ rất khó có thể mời hay thuê được những đơn vị tổ chức sự kiện tầm cỡ, càng khó trong việc mời những cơ quan, đơn vị, cá nhân nổi tiếng trong lĩnh vực văn hóa-thể thao về triển khai sự kiện trên địa bàn. Chính vì vậy, huyện đề nghị mỗi cán bộ, người dân trên địa bàn vận dụng tối đa mối quan hệ cá nhân của mình để mời khách tham gia theo hướng xã hội hóa du lịch.
Ví như người chuyên về thể thao thì kết nối mời CLB đua xe địa hình Hà Nội tham gia. Người chuyên nhiếp ảnh tìm mọi cách mời một số hội viên Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam đến chung vui, sáng tác. Bộ phận truyền thông thì ngoài một số tờ báo lớn và kênh truyền hình quốc gia sẽ mời những Tiktoker, Youtuber được nhiều người theo dõi lên giới thiệu.
Huyện cũng viết thư kêu gọi người dân bản địa tạo mọi điều kiện để những du khách không thuê được nhà nghỉ, khách sạn sẽ “3 cùng” giá rẻ với dân trong thời gian diễn ra lễ hội.
Như vậy là với quan điểm Nhà nước và nhân dân cùng làm, cùng phương pháp tổ chức độc đáo, khoa học, ngày Tết Độc lập của bà con Than Uyên diễn ra sôi động và thành công đến mức một hội viên Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam sau một buổi mướt mồ hôi tác nghiệp phải thốt lên rằng bản thân từng đi hàng trăm lễ hội trên cả nước nhưng chưa có lễ hội cấp huyện nào đông thế này, ngập tràn sự kiện như thế này.
Được biết, nếu không có gì thay đổi, sang năm 2024, ngày Tết Độc lập của nhân dân Than Uyên sẽ được nâng cấp thành lễ hội cấp tỉnh của Lai Châu và điều này nằm trong dự đoán của nhiều người bởi những giá trị tinh thần mà nó mang lại cho người dân và du khách là hoàn toàn xứng đáng.
Bài, ảnh: Quang Nam