Giám sát, đánh giá đầu tư là hoạt động thường xuyên, định kỳ của cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương, các chủ đầu tư nhằm đảm bảo các chương trình, dự án được thực hiện đúng mục tiêu, tiến độ, chất lượng theo kế hoạch. Thời gian qua, mặc dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng hoạt động giám sát, đánh giá đầu tư trên địa bàn tỉnh vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục.
Một góc dự án Khu trung tâm thương mại và nhà ở hỗn hợp tại phường Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên (The City Light Vĩnh Yên) do Công ty cổ phần BQL Real làm chủ đầu tư vi phạm quy định giám sát, đánh giá đầu tư năm 2023.
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, sở đã triển khai 5 cuộc giám sát, đánh giá đầu tư, trong đó, giám sát, đánh giá đầu tư đối với 42 dự án đầu tư công thuộc lĩnh vực giao thông, hạ tầng kỹ thuật, dự án lớn, trọng điểm của tỉnh.
Đối với lĩnh vực đầu tư trực tiếp, sở đã thành lập nhiều đoàn kiểm tra trong năm 2022 - 2024 với tổng số gần 1.000 lượt dự án được rà soát, kiểm tra, giám sát đầu tư. Trong đó, trên 500 dự án thương mại, dịch vụ, còn lại là dự án đô thị, nhà ở, bất động sản; dự án sản xuất, kinh doanh thuộc địa bàn huyện Yên Lạc, Vĩnh Tường.
Cùng với giám sát, đánh giá đầu tư, sở đã triển khai 22 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, trong đó có 12 cuộc về đầu tư công và 10 cuộc về đầu tư trực tiếp ngoài hàng rào khu công nghiệp sử dụng vốn ngoài ngân sách.
Qua thanh tra, kiểm tra chuyên ngành về việc chấp hành pháp luật về đầu tư công đã kịp thời phát hiện những sơ suất, tồn tại, hạn chế, vi phạm của chủ đầu tư và các đơn vị được thanh tra, kiểm tra.
Đã đề nghị thu hồi và loại trừ khỏi giá trị dự toán, hợp đồng đã ký và giá trị nghiệm thu, thanh toán vốn đầu tư từ công trình, dự án với số tiền trên 8,5 tỷ đồng; đồng thời, báo cáo UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo nhằm chấn chỉnh, tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về đầu tư công trên địa bàn tỉnh.
Mặc dù đã đạt nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên, qua đánh giá, hoạt động giám sát, đánh giá đầu tư trên địa bàn tỉnh thời gian qua vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khiến hoạt động giám sát, đánh gia đầu tư chưa phát huy được hiệu quả.
Cụ thể, một số cơ quan, đơn vị chưa thực hiện nghiêm công tác giám sát, đánh giá đầu tư và thực hiện đầy đủ báo cáo định kỳ theo quy định tại Nghị định số 29 của Chính phủ về trình tự, thủ tục, thẩm định dự án quan trọng quốc gia và giám sát, đánh giá đầu tư.
Chất lượng báo cáo giám sát, đánh giá đầu tư chưa cao; một số cơ quan, đơn vị chưa nắm rõ được vai trò, trách nhiệm trong thực hiện công tác giám sát, đánh giá đầu tư; nhiều dự án vi phạm quy định giám sát, đánh giá đầu tư chưa được xử lý nghiêm...
Nhằm chấn chỉnh, tạo chuyển biến căn bản, nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, đánh giá đầu tư, UBND tỉnh đang quyết liệt tăng cường chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, Ban quản lý dự án, chủ đầu tư các chương trình, dự án phổ biến, quán triệt đầy đủ nội dung Nghị định số 29 của Chính phủ về trình tự, thủ tục, thẩm định dự án quan trọng quốc gia và giám sát, đánh giá đầu tư.
Lập kế hoạch theo dõi, kiểm tra, đánh giá đầu tư và tổ chức thực hiện việc theo dõi, kiểm tra, giám sát, đánh giá đầu tư các chương trình, dự án phù hợp với thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan, đơn vị mình.
Phân công cụ thể bộ phận, người quản lý sử dụng tài khoản chịu trách nhiệm thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đánh giá đầu tư, đánh giá tổng thể đầu tư các chương trình, dự án; cập nhật đầy đủ, kịp thời, chính xác các thông tin, báo cáo vào hệ thống giám sát đầu tư theo quy định.
Yêu cầu các chủ đầu tư các dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án của doanh nghiệp Nhà nước, dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài, dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách Nhà nước... thực hiện nghiêm việc báo cáo triển khai dự án theo quy định.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi che giấu, vi phạm trong giám sát, đánh giá đầu tư. Căn cứ mức độ vi phạm sẽ tiến hành xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư.
Đặc biệt, đối với các chương trình, dự án đầu tư công, dự án sử dụng vốn Nhà nước ngoài đầu tư công, chủ đầu tư, nhà đầu tư không thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo thì thủ trưởng cơ quan, đơn vị làm chủ chương trình, dự án; chủ đầu tư, nhà đầu tư, Giám đốc Ban quản lý dự án, cán bộ được giao quản lý chương trình, dự án... phải bị xem xét xử lý vi phạm theo quy định.
Bài, ảnh: Nguyễn Khánh