Thôn Hoàng Chung là ngôi làng cổ nằm ở phía Nam xã Đồng Ích, huyện Lập Thạch. Từ khi triển khai xây dựng mô hình Làng văn hóa kiểu mẫu (LVHKM), cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế, cấp ủy, chính quyền và nhân dân thôn Hoàng Chung càng thêm đoàn kết thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh theo tinh thần Chỉ thị số 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và đạt được nhiều kết quả nổi bật.
Đình làng Hoàng Chung là nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh của nhân dân địa phương. Ảnh: Dương Chung
Bí thư Chi bộ thôn Hoàng Chung Triệu Đức Tiến cho biết: "Thôn có hơn 440 hộ, gần 1.700 nhân khẩu, nhân dân chủ yếu làm nông nghiệp và một số dịch vụ nhỏ lẻ. Hơn 10 năm qua, Chỉ thị số 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy như “kim chỉ nam” cho việc thực hiện nếp sống văn minh, văn hóa của thôn. Cán bộ, đảng viên trong thôn phát huy vai trò tiên phong, nêu gương thực hiện, từ đó tạo lòng tin và thay đổi ý thức, hành động của người dân trong xây dựng nếp sống văn minh".
Nổi bật ở LVHKM Hoàng Chung là việc xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, tổ chức lễ hội, mừng thọ. Việc đăng ký, cấp giấy chứng nhận kết hôn đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Tiệc cưới không kéo dài linh đình, phô trương, mời khách tràn lan mà được tổ chức trang trọng, lịch sự, tiết kiệm nhưng vẫn giữ nếp sống văn hóa, tình làng, nghĩa xóm. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ mừng đám cưới được tổ chức vui tươi, lành mạnh; việc sử dụng rượu, bia, thuốc lá đã giảm đáng kể, không có tình trạng thanh niên uống rượu bia say xỉn gây mất an ninh trật tự.
Các đám tang đã xóa bỏ được nhiều hủ tục, mê tín dị đoan như lăn đường, lăn huyệt; việc dùng vàng mã cũng được hạn chế tối đa. Đám tang tổ chức trang nghiêm, tiết kiệm, đúng với truyền thống văn hóa, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Việc làm cỗ mời khách dự đám hiếu được loại bỏ mà chỉ thu hẹp trong nội bộ gia đình.
Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền vận động, người dân hiểu và ủng hộ hình thức hỏa táng, qua đó góp phần đảm bảo vệ sinh môi trường. Hoạt động mừng thọ cũng được tổ chức trang trọng, vui tươi vào dịp đầu Xuân năm mới.
LVHKM Hoàng Chung có Khu thiết chế văn hóa-thể thao gắn với di tích đình Hoàng Chung thờ Tam vị đại vương và Ngự sử Triệu Thái tạo nên quần thể văn hóa hài hòa. Hằng năm, vào ngày mùng 10 tháng Giêng, cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương tổ chức lễ hội đình làng với nhiều hoạt động ý nghĩa.
Bám sát Chỉ thị số 11, hoạt động lễ hội được tổ chức trang nghiêm theo hướng văn minh, an toàn, mang đậm nét văn hóa truyền thống địa phương với ý nghĩa "Uống nước nhớ nguồn", nhớ ơn công đức của các vị tiền nhân, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, quốc thái dân an…
Trong lễ hội không có hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc trá hình, không có trò chơi dân gian mang yếu tố bạo lực. Hoạt động giao lưu văn hóa-văn nghệ, thể dục-thể thao giữa các thôn dân cư được tổ chức sôi nổi, mang đậm tính cộng đồng sâu sắc; công tác an ninh trật tự và an toàn giao thông được đảm bảo…
Việc thực hiện nếp sống văn minh, văn hóa ở LVHKM Hoàng Chung được gắn với các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, chi bộ, cán bộ, đảng viên và nhân dân thôn Hoàng Chung luôn đoàn kết, tích cực thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Nhân dân phát huy tinh thần trách nhiệm trong xây dựng nếp sống văn hóa bằng các hoạt động cụ thể như vệ sinh môi trường, trồng hoa, cây xanh, lắp điện chiếu sáng, camera an ninh, chỉnh trang đường làng, ngõ xóm; đảm bảo an ninh trật tự, phòng, chống tệ nạn xã hội; thường xuyên quan tâm công tác đền ơn đáp nghĩa, đoàn kết giúp nhau giảm nghèo, làm kinh tế; thực hiện tốt công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập…
Đến nay, thôn có 95% hộ đạt danh hiệu Gia đình văn hóa, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng nâng cao. Hưởng ứng phong trào xây dựng LVHKM, cùng với xã hội hóa, các hộ trong thôn đã đóng góp tiền, ngày công, vật liệu trị giá hơn 1 tỷ đồng.
Chỉ thị số 11 đã thực sự đi vào cuộc sống nhân dân LVHKM Hoàng Chung, nhân lên những giá trị văn hóa tốt đẹp, xây dựng nếp sống văn minh, hiện đại.
Phương Loan