Tròn 35 năm đứng chân nơi đầu sóng, ngọn gió, mỗi nhà giàn DKI như một cột mốc chủ quyền, đôi mắt thần trên biển. Với tinh thần “Còn người, còn nhà giàn”, 35 năm qua, đã có biết bao thế hệ cán bộ, chiến sĩ DKI vượt qua muôn vàn khó khăn, vất vả, thiếu thốn và cả những mất mát, hi sinh để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc.
Cán bộ, chiến sĩ trực sẵn sàng chiến đấu trên nhà giàn DKI.
Ngày 5/7/1989, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) ra Chỉ thị thành lập Cụm Kinh tế - Khoa học - Dịch vụ tại khu vực bãi đá ngầm trên thềm lục địa phía Nam, thuộc Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo (gọi tắt là nhà giàn DK1) nhằm mục đích đặt các dàn đèn biển; đặt trạm khí tượng thủy văn; các trạm nghiên cứu khoa học về biển để nghiên cứu hải sản, tiềm năng đặc sản biển trong khu vực nhằm xây dựng kế hoạch đánh bắt có hiệu quả cao; nghiên cứu khai thác có hiệu quả các mỏ đá san hô trong khu vực…
Cùng với việc xây dựng các nhà giàn, theo chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân thành lập Khung quản lý DK1 (nay là Tiểu đoàn DKI) trực thuộc Lữ đoàn 171, vùng 2 Hải quân (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) làm nhiệm vụ quản lý, chốt giữ, bảo vệ các nhà giàn DKI và thềm lục địa phía Nam. Đó là những cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức tốt và có kinh nghiệm hoạt động trên biển được lựa chọn từ các đơn vị.
Ngoài lực lượng trên các nhà giàn, lực lượng hải quân thường xuyên duy trì các tàu trực trên các bãi đá ngầm, phối hợp sẵn sàng chiến đấu, quản lý, bảo vệ chủ quyền vùng biển, thềm lục địa. Đây chính là lực lượng đầu tiên, những cột mốc chủ quyền bằng xương, bằng thịt, tiên phong ra chốt giữ trên thềm lục địa, nơi tiền tiêu của Tổ quốc - một nhiệm vụ mới hết sức nặng nề, nhưng rất vẻ vang trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Những năm đầu mới thành lập, cùng với sự khắc nghiệt của thời tiết, cán bộ, chiến sĩ DKI gặp rất nhiều khó khăn về điều kiện sinh hoạt, học tập, công tác. Bốn bề chỉ có sóng nước và gió biển, cán bộ, chiến sĩ DKI thiếu từ rau xanh, nước ngọt, điện sinh hoạt đến thông tin với hậu phương, gia đình. Phương tiện duy nhất cung cấp thông tin là những chiếc đài bán dẫn.
Nhưng với quyết tâm bám nhà giàn, bám biển, 35 năm qua, đã có biết bao thế hệ cán bộ, chiến sĩ luôn chắc tay súng giữ bình yên vùng biển, vùng trời thiêng liêng. Có không ít máu xương đã hòa vào lòng biển mặn để những “pháo đài thép” đứng sừng sững giữa trùng khơi sóng cả.
Hằng năm, cán bộ, chiến sĩ DKI theo dõi, đăng ký, báo cáo hàng ngàn lượt mục tiêu trong khu vực; kịp thời tham mưu, đề xuất với Sở chỉ huy để xử lý tốt mọi tình huống, không để bị động, bất ngờ.
Đối với bà con ngư dân, mỗi nhà giàn DKI như là điểm tựa, là chỗ dựa vững chắc cho ngư dân yên tâm vươn khơi, bám biển.
Trung bình mỗi năm, các nhà giàn DKI cấp cứu, cứu nạn, cứu hộ hàng trăm lượt tàu thuyền và ngư dân; cung cấp nước ngọt và các nhu yếu phẩm thiết yếu khác. Thường xuyên theo dõi nắm chắc diễn biến, thông tin kịp thời và tổ chức bắn pháo hiệu báo bão để thông báo cho tàu thuyền vào nơi tránh trú an toàn trong mùa giông bão.
Bên cạnh đó, cán bộ, chiến sĩ các nhà giàn DK1 còn hiệp đồng chặt chẽ với Cục Hàng hải Việt Nam, duy trì những ngọn đèn biển hoạt động thường xuyên để dẫn đường, bảo đảm an toàn hàng hải cho hàng vạn lượt tàu thuyền trong nước và quốc tế qua lại khu vực.
Phối hợp với Đài khí tượng thủy văn tiến hành quan trắc, đo đạc các yếu tố khí tượng và sự biến đổi của các dòng hải lưu, làm cơ sở cho việc dự báo thời tiết, cảnh báo thiên tai, biến đổi khí hậu; phục vụ trực tiếp cho các lực lượng làm nhiệm vụ và hoạt động khai thác, sản xuất, phát triển kinh tế biển.
Từ năm 2011 đến năm 2017, để tăng cường khả năng phòng thủ, chốt giữ bảo vệ chủ quyền và sức mạnh chiến đấu, Đảng, Nhà nước, Quân đội tiếp tục đầu tư nâng cấp, sửa chữa, đóng mới 14/15 nhà giàn DKI. Đây là thế hệ nhà giàn kiên cố, hiện đại có thể chịu đựng được sóng gió cấp cao hơn so với thế hệ nhà giàn cũ trước đây, được trang bị phương tiện hiện đại, đồng bộ, đáp ứng tốt cho nhiệm vụ trực, sẵn sàng chiến đấu.
Đồng thời, được sự quan tâm động viên, chăm lo, giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền, các tổ chức chính trị xã hội, các doanh nghiệp và nhân dân cả nước, cùng kiều bào ta ở nước ngoài, đời sống của cán bộ, chiến sĩ nhà giàn DKI đã được cải thiện và nâng cao rõ rệt. Đó thực sự là nguồn cổ vũ, động viên để cán bộ, chiến sĩ thêm yên tâm công tác, gắn bó với nhà giàn, cống hiến công sức, trí tuệ cho sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo.
Trải qua 35 năm xây dựng và trưởng thành, với những thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ, Tiểu đoàn DKI đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba; Huân chương Chiến công hạng Ba; danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân…
Mỗi thành tích, chiến công của Tiểu đoàn DKI, các tàu trực đều gắn liền với ý chí, tinh thần, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, trong đó có cả những hy sinh xương máu để bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc.
35 năm bám trụ trên thềm lục địa phía Nam, cán bộ, chiến sĩ DKI, các tàu trực đã kiên cường vượt qua những mùa giông bão với những cơn sóng cao hàng chục mét và luôn phải đề cao cảnh giác trước âm mưu, thủ đoạn của lực lượng thù địch.
Trong “cuộc chiến” đó, 9 cán bộ, chiến sĩ DKI và 7 cán bộ, chiến sĩ trên các tàu trực đã mãi mãi ra đi. Dẫu biết, “cuộc chiến” nào cũng phải đánh đổi, nhưng sự ra đi của các anh đã để lại phía sau nỗi đau tột cùng cho gia đình, đồng đội, đồng chí, để lại những mất mát không gì có thể bù đắp được.
Sự hy sinh anh dũng đó của các anh đã bồi đắp vững chãi thêm cho tượng đài chủ quyền giữa biển trời Tổ quốc, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang trong suốt chặng đường xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành của Hải quân nhân dân Việt Nam.
Và cũng rất tự hào khi có hàng chục người con của quê hương Vĩnh Phúc đã và đang góp sức vào công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng.
Hơn ai hết, mỗi cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn DKI luôn nhận thức rõ trách nhiệm và vinh dự của người lính biển, không ngừng nâng cao trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, đề cao cảnh giác, giữ vững tinh thần “Còn người, còn nhà giàn”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân. Các anh trở thành những tấm gương sáng ngời về lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc cho các thế hệ hôm nay và mai sau tiếp bước noi theo.
Bài, ảnh: Hoàng Cúc