Nhằm cung cấp thông tin cảnh báo sớm về biến động rừng, cháy rừng; hỗ trợ quản lý thông tin về diễn biến rừng và công tác tuần tra, bảo vệ rừng, ngành Kiểm lâm Vĩnh Phúc đã và đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ 4.0 vào hoạt động nghiệp vụ thông qua ứng dụng các phần mềm.
Cán bộ Hạt Kiểm lâm Phúc Yên sử dụng bản đồ số, ảnh vệ tinh để theo dõi diễn biến tài nguyên rừng trên địa bàn. Ảnh: Thế Hùng
Vĩnh Phúc hiện có gần 34 nghìn ha đất lâm nghiệp, chiếm 27% tổng diện tích tự nhiên. Trong đó, rừng đặc dụng hơn 15.800 ha, rừng phòng hộ 4.170 ha, rừng sản xuất gần 14.000 ha, được phân bố trên địa bàn 7 huyện, thành phố.
Xác định tài nguyên rừng có vai trò quan trọng trong duy trì đa dạng sinh học, điều hòa khí hậu cho toàn tỉnh và các vùng lân cận nên việc theo dõi, giám sát diễn biến rừng và đất lâm nghiệp là nhiệm vụ đòi hỏi phải được thực hiện thường xuyên, liên tục.
Ngay từ đầu năm, ngành Kiểm lâm thực hiện ký cam kết giữa Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm với Hạt trưởng các Hạt Kiểm lâm, giao chỉ tiêu, nhiệm vụ năm. Đôn đốc, hướng dẫn cán bộ, nhân viên Hạt Kiểm lâm cập nhật diễn biến rừng từ cơ sở.
Tăng cường quản lý bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR), bảo tồn thiên nhiên, khoáng sản, tăng cường tuần tra các khu vực có thể xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trong rừng trên toàn tỉnh.
Đặc biệt, chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và tư vấn pháp luật cho cán bộ và người dân về bảo vệ và phát triển rừng.
Nhờ đó, ý thức trách nhiệm của các cấp, các ngành, chính quyền cơ sở và người dân về công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đã được nâng lên.
Cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban ngành, đoàn thể đã thật sự quan tâm, thực hiện tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; phân định rõ trách nhiệm của người đứng đầu các tổ chức, cơ quan, chính quyền địa phương, cơ sở.
Hiện, toàn bộ diện tích rừng tự nhiên trên địa bàn tỉnh đã giao đến chủ rừng quản lý và bảo vệ, không có tình trạng phá rừng, lấn chiếm rừng tự nhiên để trồng rừng, sử dụng mục đích khác; diện tích rừng phòng hộ đầu nguồn được quản lý bảo vệ nghiêm ngặt.
Công tác quy hoạch, bảo vệ, phát triển rừng đồng bộ, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch phát triển KT - XH của tỉnh; công tác PCCCR được triển khai đồng bộ và có hiệu quả.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác quản lý, bảo vệ rừng hiện còn nhiều khó khăn, bất cập do lực lượng Kiểm lâm và lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng của các chủ rừng còn thiếu.
Công tác theo dõi, giám sát diễn biến rừng và đất lâm nghiệp theo quy trình và phương pháp truyền thống chưa hiệu quả; phần lớn diện tích rừng tự nhiên giáp ranh với các tỉnh lân cận thường ở xa, địa hình phức tạp, nên việc tuần tra bảo vệ rừng của lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn.
Báo cáo diễn biến rừng thường chỉ được tổng hợp vào cuối năm theo tổng hợp từ các đơn vị quản lý hành chính (cấp xã, huyện, tỉnh). Vì vậy, kết quả báo cáo bị trễ, không đầy đủ hoặc không đảm bảo độ chính xác theo yêu cầu, nhiều trường hợp không phát hiện kịp thời số lượng thay đổi hiện trạng rừng (phá rừng, cháy rừng, lấn chiếm đất rừng…).
Các hành vi tác động trái phép vào rừng, đất rừng chưa được ngăn chặn, xử lý kịp thời, gây thiệt hại tài nguyên rừng.
Khắc phục thực trạng trên, ngành Kiểm lâm Vĩnh Phúc đã đưa vào sử dụng Hệ thống giám sát rừng thông minh phục vụ chuyển đổi số trong ngành Lâm nghiệp (FMS).
Theo đó, FMS cung cấp các công cụ trực tuyến giúp cho việc tích hợp các nguồn dữ liệu vào một hệ thống hợp nhất, góp phần hỗ trợ các cấp quản lý tiếp cận dễ dàng hơn với tình hình diễn biến rừng thông qua bản đồ WebGIS và các báo cáo trực tuyến về cập nhật diễn biến rừng trên thực địa.
Ngoài ra, FMS cho phép gửi tin nhắn, email tới các chủ rừng, các kiểm lâm viên địa bàn khi xảy ra thay đổi rừng được phát hiện từ ảnh vệ tinh.
Cán bộ được cấp tài khoản sẽ sử dụng ứng dụng di động (mobile app) xác minh biến động trên thực địa.
Hệ thống còn cung cấp tính năng tìm kiếm, truy vấn nâng cao cho phép tìm kiếm các lô rừng thỏa mãn nhiều điều kiện tổ hợp, giúp cán bộ kiểm lâm dễ dàng truy xuất dữ liệu phục vụ các nghiệp vụ cần thiết trong quản lý rừng.
Đây sẽ là công cụ hỗ trợ đắc lực cho lực lượng kiểm lâm của tỉnh trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, góp phần phát triển lâm nghiệp bền vững, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và từng bước thực hiện chuyển đổi số ngành Lâm nghiệp trong tỉnh.
Hồng Tính