STEAM là phương pháp giảng dạy tích hợp nhằm trang bị cho trẻ mầm non đầy đủ kiến thức, kỹ năng liên quan đến 5 lĩnh vực gồm khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật, toán học. Qua đó, tạo môi trường giáo dục “mở”, kích thích tính chủ động, sáng tạo của trẻ trong học tập, vui chơi. Hiện, các cơ sở giáo dục mầm non (GDMN) trên địa bàn tỉnh đã chủ động ứng dụng linh hoạt, sáng tạo giáo dục STEAM vào giảng dạy.
Chương trình học STEAM giúp trẻ hứng thú và tăng khả năng sáng tạo. Ảnh: Kim Ly
Phương pháp giáo dục STEAM là phương pháp giảng dạy tích hợp nhằm trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng liên quan đến 5 lĩnh vực là Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật), Art (nghệ thuật), Mathematics (toán học); tạo thành nền tảng tư duy sáng tạo cho trẻ mầm non.
Phương pháp giáo dục STEAM ở bậc học mầm non tạo cho trẻ nhiều cơ hội được trải nghiệm, khám phá thực tế; xây dựng và phát triển kỹ năng tự tìm tòi nghiên cứu; mở rộng vốn từ vựng và sự hiểu biết; kích thích sự sáng tạo; có khả năng giải quyết vấn đề, giao tiếp và suy ngẫm…
Với những ưu điểm đó, Sở GDĐT đã chỉ đạo các cơ sở GDMN căn cứ vào điều kiện thực tế về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, khả năng của trẻ và mục tiêu giáo dục để linh hoạt ứng dụng giáo dục STEAM vào giảng dạy; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho giáo viên và cán bộ quản lý cốt cán về nội dung tích hợp phương pháp giáo dục STEAM trong thực hiện chương trình GDMN… Từ đó nhân rộng các mô hình đổi mới, nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ.
Năm học 2023 - 2024 là năm thứ 2 Trường mầm non Hoa Sen, thành phố Vĩnh Yên triển khai phương pháp giáo dục STEAM vào chương trình GDMN.
Để thực hiện hiệu quả việc ứng dụng phương pháp STEAM vào giảng dạy, Ban Giám hiệu nhà trường xây dựng kế hoạch, rà soát phân phối chương trình, liệt kê các chủ đề giáo dục STEAM phù hợp với điều kiện của trường; giao giáo viên thực hiện ít nhất 1 - 2 bài theo chương trình giáo dục STEAM trong 1 tháng.
Nhà trường triển khai xây dựng các chủ đề dạy học tích hợp, lồng ghép; hỗ trợ giáo viên xây dựng nội dung giáo dục STEAM; cách khai thác các chủ đề STEAM trong chương trình... Các hoạt động trải nghiệm STEAM được nhà trường tổ chức ngay tại lớp học và khuôn viên trường học.
Cùng với đó, nhà trường còn mời giảng viên Trường đại học Sư phạm Hà Nội 2, Trường cao đẳng Sư phạm Trung ương về hướng dẫn, bồi dưỡng giáo viên xây dựng môi trường, thiết kế và ứng dụng STEAM vào giảng dạy.
Cô giáo Nguyễn Ngọc Dung, Phó hiệu trưởng Trường mầm non Hoa Sen cho biết: "Khác với giáo dục truyền thống mang nặng tính lý thuyết và bị động, phương pháp giáo dục STEAM giúp giáo viên vận dụng kiến thức liên môn, liên lĩnh vực, liên ngành. Nhà trường hướng dẫn giáo viên xây dựng chủ đề giáo dục STEAM tương ứng với từng giờ dạy.
Cụ thể, tại giờ dạy theo phương pháp giáo dục STEAM chủ đề pháo hoa nở trong nước, chế tạo ô tô… Thay vì học qua lý thuyết thì trẻ được tiếp thu kiến thức bằng trải nghiệm trực quan, tham gia thực hành và tự tay tạo ra sản phẩm.
Với cách học này, giáo viên không chỉ đơn thuần là người giảng dạy, mà còn là người hỗ trợ trẻ về học tập các kỹ năng nhận biết. Từ đó, trẻ được trải nghiệm; kích thích trí tò mò, khơi gợi trí tưởng tượng, sự sáng tạo và hứng thú khám phá; rèn luyện tính kiên trì, nhẫn nại và ý thức làm việc nhóm.
Tiết học theo phương pháp STEAM của cô và trò Trường mầm non Hội Hợp B. Ảnh: Kim Ly
Để ứng dụng phương pháp giáo dục STEAM, Trường mầm non Hội Hợp B xây dựng kế hoạch, lồng ghép phương pháp giáo dục STEAM vào trong các góc chơi và từng giờ giảng tạo ra một môi trường học tập mới; chỉ đạo giáo viên chủ động xây dựng 2 tiết dạy/tháng, áp dụng phương pháp STEAM vào những dự án, bài học phù hợp với từng độ tuổi của trẻ như thiết kế chuông gió, máy lọc nước mini, bè nổi trên sông…
Bên cạnh đó, giáo viên của trường còn tích cực tìm tòi, sáng tạo trong việc sưu tập nguyên vật liệu tự nhiên và tái chế phục vụ cho dự án mà trẻ thực hiện; môi trường bên ngoài lớp học được thiết kế các khu trải nghiệm đảm bảo thẩm mỹ giúp trẻ có không gian trải nghiệm...
Cô giáo Phùng Thị Hương, Hiệu trưởng Trường mầm non Hội Hợp B cho biết: "Phương pháp giáo dục STEAM giúp trẻ làm quen, tạo hứng khởi thông qua các hoạt động trải nghiệm; trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học; kích thích, phát triển tư duy, trí tưởng tưởng và khả năng sáng tạo của trẻ.
Hiện, các nhóm lớp của nhà trường đã xây dựng được môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm có ứng dụng phương pháp giáo dục STEAM; 100% đội ngũ giáo viên nhà trường được tập huấn bồi dưỡng phương pháp ứng dụng giáo dục STEAM vào giảng dạy".
Những lợi ích mà STEAM mang lại cho trẻ ở các trường mầm non thực sự giúp trẻ được "chơi thông minh", "học vui vẻ". Tuy nhiên, triển khai chương trình giáo dục STEAM cũng gặp không ít khó khăn.
Để linh hoạt ứng dụng giáo dục STEAM vào giảng dạy, Sở GDĐT tiếp tục quán triệt và chỉ đạo các trường học thực hiện theo định hướng của Bộ GDĐT; chú trọng công tác tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên về các hoạt động giáo dục STEAM.
Khuyến khích các cơ sở GDMN phát huy lợi thế, điều kiện sẵn có để tổ chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ... tạo môi trường an toàn, thân thiện, giúp trẻ phát triển toàn diện.
Minh Thu