Sáng 25/4, Kỳ họp thứ 14 (kỳ họp chuyên đề) của HĐND tỉnh chính thức khai mạc để xem xét, quyết định một số nội dung thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh. Tại kỳ họp, một trong những vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu HĐND là Nghị quyết về việc tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã tỉnh Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023-2025. Nhiều ý kiến cho rằng, cần nghiên cứu kỹ lưỡng, thấu đáo, thận trọng, hợp tình, hợp lý, có giải pháp thực hiện bảo đảm sự đồng thuận, thống nhất của người dân khi đặt tên xã, phường mới sau sáp nhập.
Phường Trưng Trắc và Trưng Nhị, thành phố Phúc Yên sau khi sáp nhập sẽ có tên gọi mới là phường Hai Bà Trưng.
Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, giai đoạn 2023-2025, Vĩnh Phúc sắp xếp 28 đơn vị hành chính cấp xã để thành lập 13 đơn vị hành chính cấp xã, giảm 15 đơn vị so với trước khi sắp xếp.
Thực tế cho thấy, trong quá trình thực hiện, việc xác định tên gọi của các đơn vị hành chính sau sắp xếp là một trong những trở ngại rất lớn. Có trường hợp cử tri không đồng ý với phương án sắp xếp chỉ vì không đồng ý với tên gọi của đơn vị hành chính dự kiến hình thành sau sắp xếp.
Có địa phương thì thống nhất lấy tên của một trong các đơn vị hành chính thực hiện sắp xếp; có nơi thì ghép tên đầu - cuối của các đơn vị thực hiện sắp xếp nhưng như vậy thì tên gọi mới không còn ý nghĩa sâu sắc như nguyên gốc. Có địa phương thì lấy tên gọi hoàn toàn mới.
Cho ý kiến về vấn đề này, nhiều đại biểu cho rằng: Vấn đề tên gọi mới của xã, phường sau sáp nhập rất quan trọng vì gắn liền với các yếu tố văn hóa, truyền thống, thói quen của người dân.
Thảo luận tại kỳ họp, đại biểu Đàm Hữu Khanh, đơn vị huyện Vĩnh Tường khẳng định: Quá trình triển khai, chuẩn bị phương án sắp xếp kỹ lưỡng, khoa học, linh hoạt, phù hợp với tình hình, điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng cơ quan, đơn vị, địa phương. Tuy nhiên, cần đảm bảo tính thống nhất, đặc biệt là sự đồng thuận của người dân với cách đặt tên của đơn vị hành chính sau khi sắp xếp. “Việc quan trọng nhất trước khi đặt tên mới cần tham vấn ý kiến của cộng đồng dân cư, coi trọng ý kiến của người dân”, đại biểu Khanh nhấn mạnh.
Lấy dẫn chứng tại địa phương trong việc sắp xếp phường Trưng Trắc và Trưng Nhị thành đơn vị hành chính mới lấy tên gọi phường Hai Bà Trưng, đại biểu Phan Tiến Dũng, đơn vị thành phố Phúc Yên cho biết: Để giải quyết những khó khăn liên quan đến sự đồng thuận của người dân trong tên gọi của đơn vị mới sau khi sáp nhập, địa phương đã tiến hành họp dân, lấy ý kiến, vận động, tuyên truyền, giải thích rất nhiều lần. Đến thời điểm hiện tại, đại bộ phận nhân dân 2 phường tiến hành sáp nhập đã đồng thuận về tên gọi.
Đề nghị khuyến khích việc sử dụng một trong các tên gọi đã có của các đơn vị hành chính trước khi sáp nhập để đặt tên cho đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp, đại biểu Nguyễn Hồng Nhung, đơn vị huyện Lập Thạch cho rằng: Việc sử dụng tên gọi được giữ nguyên từ một trong các đơn vị thực hiện sáp nhập sẽ giảm bớt những phát sinh về thủ tục hành chính sau sáp nhập. Trong quá trình thực hiện, sẽ không thể tránh được những ý kiến khác nhau về cách đặt tên. Tuy nhiên, cần có những phương pháp tuyên truyền hiệu quả để người dân hiểu và đồng thuận.
Nhấn mạnh việc đặt tên cho các đơn vị hành chính sau sáp nhập cần bảo đảm đoàn kết dân tộc, phù hợp với các yếu tố lịch sử, truyền thống, văn hóa của địa phương và tôn trọng ý kiến của đa số cử tri, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Trung Hải cho rằng: Việc đặt tên đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, liên quan đến các yếu tố lịch sử, truyền thống, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng gắn với giá trị tinh thần, niềm tự hào, tự tôn cộng đồng dân tộc, cộng đồng dân cư nơi sắp xếp. Ngoài việc sắp xếp cán bộ, trụ sở, tài sản, đất đai sau khi sáp nhập thì việc chọn tên mới cũng là vấn đề hệ trọng không thể xem nhẹ.
Bài, ảnh: Thiệu Vũ