Nhiều người khi ốm đau, mệt mỏi thường có thói quen tự mình hoặc nhờ người đến truyền dịch ngay tại nhà mà không đến các cơ sở y tế để được thăm khám và xử lý. Thói quen này rất nguy hiểm đến sức khỏe nếu xảy ra biến chứng, thậm chí khiến người bệnh mất mạng.
Bệnh nhân không nên tự ý truyền dịch tại nhà mà cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và chỉ định truyền dịch phù hợp. (Ảnh: Bác sĩ Bệnh viện Giao thông vận tải Vĩnh Phúc thăm khám cho bệnh nhân).
Khoảng 19h ngày 9/1/2023, ông N.V.T (tỉnh Hà Tĩnh) thấy trong người mệt mỏi, chân tay khó cử động và đau bụng nên bảo người nhà nhờ người đến truyền dịch đạm tại nhà với hy vọng mau khỏe lại.
Sau khi truyền hết một chai dịch, ông T có biểu hiện đi ngoài, miệng rỉ máu nhưng người được nhờ đến truyền nói không sao và vẫn tiếp tục truyền. Gần hết chai thứ 3 thì ông T nôn thốc nôn tháo, miệng và mũi có dịch màu đen, sau đó lịm dần và tắt thở lúc gần 23h.
Mới đây nhất, vào tháng 2/2024, Bệnh viện Đa khoa Medlatec đã tiếp nhận một nữ bệnh nhân 34 tuổi ở quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội nhập viện do các cơn đau vùng ngực trái kéo dài khoảng 10 ngày, đau liên tục tăng lên khi vận động.
Kết quả chụp chiếu tim cho thấy bệnh nhân bị giảm tưới máu cơ tim, xơ hóa rải rác nhiều ổ vùng vách liên thất và thành dưới thất trái; giảm vận động và sức căng cơ tim nhiều vùng thất trái; chức năng tâm thu thất trái còn bảo tồn (chỉ số chức năng bơm máu của tim còn 52%).
Rất may, bệnh nhân được cấp cứu kịp thời nên đã qua cơn nguy kịch vì suy tim. Trước đó, do thấy trong người mệt mỏi, bệnh nhân đã tự ý truyền đạm hoa quả tại nhà dẫn đến sốc phản vệ, biến chứng suy tim.
Trên địa bàn tỉnh, năm 2017 cũng từng xảy ra trường hợp tử vong do truyền dịch tại nhà. Cụ thể, khoảng 8h ngày 18/4/2017, anh P.V.Q ở phường Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên đến nhờ hai mẹ con hàng xóm tên C và H là chủ quầy thuốc tư nhân truyền dịch.
Sau đó, đến khoảng 9h30 phút cùng ngày, anh Q. có biểu hiện bủn rủn chân tay, da tái nhợt và kêu mệt, nên C và H đã cùng mọi người đưa anh Q. đến bệnh viện cấp cứu nhưng nạn nhân đã không qua khỏi.
Đáng chú ý, C và H chưa có chứng chỉ hành nghề nhưng vẫn thường xuyên nhận truyền dịch cho mọi người. Sau khi hoàn tất quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã truy tố hai mẹ con C và H về tội vi phạm quy định về khám, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác theo Điều 242 Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi năm 2009.
Bác sĩ Hoàng Đình Nguyên, Phụ trách chuyên môn Phòng khám Medlatec Vĩnh Phúc chia sẻ: Truyền dịch là một liệu pháp khá phổ biến nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu không đảm bảo quy trình thực hiện và các yếu tố chuyên môn.
Cụ thể, bệnh nhân có nguy cơ bị sốc phản vệ; nhiễm trùng máu, phù toàn thân, tràn dịch màng bụng, phù phổi cấp, suy hô hấp, suy tim; chỗ tiêm bị phù, đau sưng, viêm tĩnh mạch, rét run, mặt tái nhợt, vã mồ hôi...
Do vậy, việc truyền dịch cần phải rất thận trọng và chỉ được thực hiện ở cơ sở y tế đủ điều kiện, được phép và do bác sĩ chỉ định liều lượng truyền, tốc độ truyền cho phù hợp để tránh những tai biến đáng tiếc có thể xảy ra, nhất là đối với trẻ nhỏ và người cao tuổi.
Thận trọng đối với bệnh nhân lớn tuổi, có độ lọc thận yếu, bệnh nhân tim mạch hay có bệnh lý về não khi truyền dịch chứa chất điện giải. Việc truyền dịch để hạ sốt cho trẻ em cần phải cân nhắc kỹ. Trước khi truyền dịch, người bệnh phải khám, làm xét nghiệm, xác định đúng nguyên nhân gây bệnh.
Người bệnh bị mất nước mà vẫn ăn uống được thì chưa khuyến cáo truyền dịch, tốt nhất bổ sung bằng đường ăn uống những thức ăn mềm, có nước như súp, cháo, sữa, nước hoa quả, oresol, vitamin C (sủi)...
Đặc biệt khuyến cáo bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế uy tín, đầy đủ điều kiện về chuyên môn kỹ thuật, bác sĩ sẽ thăm khám và chỉ định truyền dịch cho phù hợp, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.
Bài, ảnh: Nguyễn Khánh