Không phải roi đòn mới làm người khác đau. Đôi khi, chỉ một lời nói, một cử chỉ, một hành động… cũng đủ làm tổn thương người khác. Mà xét cho cùng, hành động làm tổn thương người khác là một hành động xuất phát từ sự thiếu lòng nhân ái - một nét đẹp tâm hồn vốn là gốc rễ đạo đức của con người.
Chuỗi hoạt động giáo dục "Mùa Xuân yêu thương" lần thứ 3 do Trường tiểu học Hội Hợp B, thành phố Vĩnh Yên tổ chức nhằm chung tay giúp đỡ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn
Bài học về lòng nhân ái rất gần gũi, dung dị; tưởng dễ học, dễ thực hành nhưng lại rất khó, bởi việc giáo dục về lòng nhân ái không giống như những môn học khác, không có khái niệm, không có mẫu số chung. Bài học về lòng nhân ái thường bắt đầu với những câu chuyện kể, những hành động cụ thể, thiết thực.
Lứa tuổi thiếu niên, nhi đồng được xem như những mầm ươm đầu tiên, thế nên nền tảng giáo dục ban đầu có ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành nhân cách, đạo đức cho trẻ. Với phương châm giáo dục “Tiên học lễ, hậu học văn”, các thầy, cô giáo luôn xem bài học làm người, bài học lễ nghĩa chính là bài học đầu tiên và cũng là bài học suốt cả cuộc đời của mỗi con người. Chính vì vậy, các nhà trường trên địa bàn tỉnh ngoài việc đầu tư cho chất lượng văn hóa, Ban Giám hiệu luôn quan tâm, chú trọng việc giáo dục đạo đức, rèn luyện nhân cách cho học sinh, trong đó, không thể thiếu việc giáo dục về lòng nhân ái.
Thông qua việc giới thiệu đến các em những tấm gương người tốt, việc tốt; tạo điều kiện để các em tham gia những hoạt động thiết thực như quyên góp ủng hộ đồng bào bị lũ lụt, các bạn vùng sâu vùng xa có hoàn cảnh khó khăn, những đôi bạn cùng tiến giúp nhau vượt khó học tập tốt... đó cũng là bài học về lòng nhân ái cho các em. Bởi, những điều tốt đẹp trong cuộc sống này chỉ có thể xuất phát từ một trái tim nhân hậu, từ một tấm lòng nhân ái, bao dung.
Hiện nay, môn học Đạo đức ở cấp tiểu học được dạy với thời lượng ít, dẫu biết rằng, những kiến thức ít ỏi qua mỗi tiết học ở trường chưa thể đủ để giúp các em định hình nhân cách; và bài học làm người không chỉ có ở mỗi bộ môn Đạo đức, không chỉ gói gọn trong giờ học môn Đạo đức, nhưng cũng đừng vì thế mà xem nhẹ việc giảng dạy bộ môn này. Đừng lên lớp môn Đạo đức với một cách dạy giáo điều, khẩu hiệu. Thiết nghĩ, mỗi thầy, cô giáo hãy lồng ghép nội dung bài học với những câu chuyện thực tế, những hình ảnh sinh động, giúp các em biết cảm nhận, biết đánh giá, suy nghĩ qua từng mẩu chuyện được nghe, được học. Từ đó, các em sẽ nhận ra những hành động đúng, sai và xác định cho mình những việc nên và không nên làm.
Không phải học sinh nào được tiếp cận bài học về lòng nhân ái cũng sẽ ngay lập tức trở thành người tốt được. Việc dạy làm người không giống như dạy chữ, không phải là chuyện một sớm, một chiều. Sự thành công không nằm ở phương thức giáo dục của nhà trường, hay nền nếp gia giáo ở gia đình mà chính là ở sự tự nhận thức của các em. Thầy cô chỉ có thể giúp các em cụ thể hóa bài học về lòng nhân ái thông qua các hoạt động ngoại khóa. Khi các em được trực tiếp tham gia, trực tiếp làm những việc để chia sẻ khó khăn, giúp đỡ cho những người xung quanh, chắc chắn các em sẽ cảm nhận được niềm vui thích, sự thay đổi trong tâm hồn mình và chắc chắn, tự bản thân các em sẽ có mong muốn được làm những việc đó nhiều hơn nữa trong cuộc sống.
Với quan điểm đó, những năm qua, nhiều nhà trường trên địa bàn tỉnh đã tổ chức các chương trình hoạt động ngoại khóa mang ý nghĩa thiết thực để đưa các em đến gần hơn với bài học về lòng nhân ái: Mua sản phẩm ủng hộ người khuyết tật, tham gia chương trình văn nghệ gây quỹ từ thiện, hiến tóc tặng bệnh nhân ung thư…
Lòng nhân ái - không có những tiết trả bài nào của học sinh trên bục giảng cho môn học này. Nhưng tin chắc rằng, các thầy, cô giáo từng nhiều lần mỉm cười khi nhìn thấy những cây non đang từng ngày được uốn nắn; đã biết quan tâm, yêu thương, san sẻ với những người xung quanh; đã biết dang tay giúp đỡ khi người khác đang cần sự giúp đỡ.
Có thể nói, đó như những quả ngọt đầu tiên trong sự nghiệp "trồng người" mà các thầy, cô giáo đang miệt mài ươm trồng, vun xới. Chỉ khi thật sự hiểu về lòng nhân ái, các em mới biết nhận ra được cái đẹp, hiểu ra được cái hay, cái thiện. Từ đó, bản thân các em sẽ không ngừng phấn đấu để đến gần hơn với cái đẹp, được sống tốt, sống thiện trong cuộc đời này.
Bài, ảnh: Cúc Phương