Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh do Sở GDĐT tổ chức từ năm 2009, nhằm khơi dậy niềm đam mê sáng tạo trong lứa tuổi thanh thiếu niên, nhi đồng. Từ đó phát hiện những ý tưởng, sáng kiến và khuyến khích các em áp dụng vào học tập, đời sống.
Một số mô hình tham gia Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng năm 2022 thể hiện tính sáng tạo, phù hợp với thực tiễn, được Ban giám khảo đánh giá cao. Ảnh: Trà Hương
Từ năm 2009-2022, Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng được tổ chức định kỳ hằng năm. Từ năm 2023 trở đi, cuộc thi được tổ chức 2 năm/lần. Đây là sân chơi trí tuệ dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng lứa tuổi từ 6-19 trên địa bàn tỉnh có đam mê nghiên cứu, thể hiện ý tưởng và tài năng sáng tạo. Từ năm 2020 đến nay, Ban tổ chức cuộc thi đã nhận được 375 đề tài của 531 tác giả/nhóm tác giả là học sinh của các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn tỉnh tham gia.
Nhận thấy tình trạng trẻ em bị bỏ quên trên xe ô tô là vấn đề nghiêm trọng và ngày càng tăng trong thời gian qua, với kiến thức được học và sự hiểu biết về vấn đề này, cùng sự hướng dẫn, đồng hành của cô Phùng Thị Thiết, giáo viên môn Vật lý, em Trần Anh Khoa, lớp 9A, Trường THCS Hoàng Lâu, huyện Tam Dương cùng nhóm tác giả đã nghiên cứu và sáng tạo mô hình “Nhận diện biểu cảm” thuộc lĩnh vực “Các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế”.
Mô hình đã đoạt giải Ba cấp huyện năm 2021; đoạt giải Nhất cấp tỉnh, giải Khuyến khích toàn quốc Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng năm 2022.
Mô hình “Nhận diện biểu cảm” thể hiện tính sáng tạo của nhóm tác giả, được Hội đồng Ban giám khảo đánh giá có tính thực tiễn. Mô hình ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào hệ thống để tự động phát hiện chính xác trẻ bị bỏ quên trên ô tô thông qua nhận biết tiếng khóc hoặc một số âm thanh đặc trưng của tình trạng khẩn cấp cần hỗ trợ; nhận biết được sự có mặt của trẻ cùng biểu cảm; đọc được các số liệu quan trọng về dấu hiệu nguy hiểm trong xe như nhiệt độ, âm thanh; gửi tin nhắm SMS và những cuộc gọi cảnh báo đến lái xe, bố/mẹ của trẻ hoặc những số điện thoại khẩn cấp; kích hoạt còi xe và đèn để thu hút sự chú ý của người xung quanh; tự động hạ cửa kính của xe trong một số trường hợp khẩn cấp, đồng thời khắc phục được một số hạn chế như sử dụng ít dữ liệu đầu vào, ít lớp cảnh báo…
Với ý tưởng xây dựng giải pháp hỗ trợ thông minh quản lý sức khỏe gia đình, dưới sự hướng dẫn của cô giáo Nguyễn Thị Phương Dung, em Bùi Xuân Minh cùng nhóm học sinh Trường THPT Trần Phú đã nghiên cứu đề tài “Wellife - Ứng dụng hỗ trợ chăm sóc người bệnh trên thiết bị di động” thuộc lĩnh vực “Phần mềm tin học” đoạt giải Nhì Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh năm 2022. Wellife đã tham dự Cuộc thi “Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp - SV Startup 2021” và đoạt giải Nhất quốc gia dành cho khối học sinh.
Wellife là ứng dụng được cài đặt trên thiết bị di động đóng vai trò như một bác sĩ gia đình trong việc giúp người bệnh sử dụng thuốc đúng theo phác đồ điều trị, hỗ trợ bác sĩ và người nhà bệnh nhân quản lý các thông tin chi tiết về sức khỏe, tra cứu thông tin về thuốc với những tính năng đặc biệt như nhắc nhở người bệnh uống thuốc đúng giờ, đúng loại; theo dõi và quản lý sức khỏe người bệnh thường nhật; lưu trữ hồ sơ sức khỏe; liên hệ khám chữa bệnh với bác sĩ tuyến trên.
Ứng dụng được sử dụng thử nghiệm tại Phòng khám Bạch Mai, đường Bà Triệu, phường Liên Bảo (Vĩnh Yên) trong thời gian 5 tháng (từ tháng 1 đến tháng 6/2022) và nhận được sự phản hồi tích cực của bệnh nhân. Nhóm tác giả mong muốn ứng dụng hỗ trợ chăm sóc người bệnh trên thiết bị di động được đưa vào hoạt động chính thức để góp phần chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người bệnh.
Năm 2022, Ban tổ chức Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh đã nhận được 125 đề tài thuộc các lĩnh vực như đồ dùng dành cho học tập; phần mềm tin học; sản phẩm thân thiện với môi trường; các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em; các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế. Ban tổ chức đã chọn 5 đề tài đoạt giải Nhất, 10 đề tài đoạt giải Nhì tham gia Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc lần thứ 18.
Theo đánh giá của Ban tổ chức cuộc thi, các đề tài, ý tưởng tham gia cuộc thi thể hiện tính sáng tạo cao; có đề tài, ý tưởng bước đầu đã được đưa vào ứng dụng thực tiễn, giúp cho việc nghiên cứu, dạy học cũng như tiếp thu kiến thức của học sinh tốt hơn.
Một số đề tài, ý tưởng nếu được đầu tư sẽ mang lại hiệu quả về kinh tế, kỹ thuật, môi trường và xã hội như hệ thống điều khiển các thiết bị điện trong gia đình bằng giọng nói hỗ trợ người già và người khuyết tật, "Wellife - Ứng dụng hỗ trợ chăm sóc người bệnh trên thiết bị di động", mô hình “Nhận diện biểu cảm”...
Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng không chỉ là sân chơi bổ ích, tạo cơ hội để những học sinh có cùng niềm đam mê nghiên cứu khoa học được giao lưu, học hỏi, mà còn khơi dậy tính sáng tạo, rèn tính kiên nhẫn, hướng các em có trách nhiệm đối với những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống như bảo vệ môi trường, ứng phó với thiên tai, ứng dụng công nghệ thông tin vào sinh hoạt hằng ngày...
Tham gia dự thi, các em đã nhận được sự động viên, cổ vũ nhiệt tình của gia đình, nhà trường, thầy, cô giáo, từ đó phát huy khả năng sáng tạo, thể hiện niềm đam mê nghiên cứu khoa học của mình, hoàn thành sản phẩm dự thi một cách tốt nhất.
Hoàng Hà