Nhằm tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức, hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần xây dựng đời sống văn hóa, văn minh, huyện Tam Đảo đã tăng cường tuyên truyền, vận động gắn với kiểm tra, giám sát việc thực hiện Chỉ thị số 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy tại các chi, Đảng bộ cơ sở, địa phương, đơn vị với nhiều cách làm hay, sáng tạo.
Thôn Tiên Long, xã Đạo Trù (Tam Đảo) có hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc Sán Dìu. Đồng chí Lê Công Hùng, Bí thư Chi bộ thôn Tiên Long cho biết: “Nhờ đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện Chỉ thị số 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, tổ chức các ngày kỷ niệm, không uống rượu, bia trong ngày làm việc và không hút thuốc lá nơi công sở, nhận thức của người dân trong thôn đã có chuyển biến rõ rệt. Nhiều hủ tục rườm rà trong việc cưới, việc tang được xóa bỏ. Người dân tích cực tham gia bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, thực hiện nếp sống văn minh, xây dựng hương ước, quy ước.
Đồng chí Lê Công Hùng, Bí thư Chi bộ thôn Tiên Long, xã Đạo Trù (Tam Đảo) tuyên truyền người dân thực hiện nếp sống văn minh. Ảnh: Kim Ly
Năm 2024, hơn 95% hộ gia đình trong thôn đạt danh hiệu Gia đình văn hóa. Nhiều gia đình có người thân qua đời đã thực hiện hỏa táng trước, sau đó mới tổ chức tang lễ và chôn cất, thời gian tổ chức gọn nhẹ nhưng vẫn đảm bảo trang trọng, tiết kiệm. Các đám cưới, mừng thọ, ngày kỷ niệm của thôn, các hộ gia đình được tổ chức theo đúng hương ước, quy ước của thôn, không phô trương, hình thức, không quá nặng nề việc cỗ bàn. Người dân trong thôn đoàn kết, đẩy mạnh phát triển kinh tế, chung sức xây dựng đời sống văn hóa, phát triển các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao”.
Để việc thực hiện nếp sống văn minh trở thành việc làm thường xuyên trong cộng đồng dân cư, hằng năm, huyện Tam Đảo đã ban hành kế hoạch thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" gắn với Chỉ thị số 11, xây dựng các tiêu chí thi đua về văn minh, văn hóa cho các địa phương, cơ quan, đơn vị.
Các thôn dân cư, tổ dân phố đưa quy ước thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang làm căn cứ bình xét danh hiệu gia đình văn hóa. Các cơ quan, đơn vị đưa nội dung ứng xử văn hóa trong thực thi công vụ, phục vụ nhân dân vào nội quy, quy chế hoạt động.
Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân về thực hiện Chỉ thị số 11 được triển khai thường xuyên qua hệ thống loa truyền thanh của địa phương; lồng ghép, quán triệt trong hội nghị sinh hoạt chi bộ thường kỳ, các cuộc họp thôn, tổ dân phố, các chương trình hoạt động của Ủy ban MTTQ các cấp và các đoàn thể, sinh hoạt văn hóa cộng đồng.
Công tác kiểm tra, giám sát gắn với kiểm điểm vai trò của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện Chỉ thị số 11 được Ban Thường vụ Huyện ủy và các cấp ủy Đảng quan tâm thực hiện. Nhờ đó đã tạo chuyển biến tích cực trong xây dựng nếp sống văn minh, góp phần loại bỏ các hủ tục lạc hậu.
Năm 2024, phần lớn đám cưới trên địa bàn huyện được tổ chức theo nếp sống mới nhưng vẫn giữ gìn được nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Đối với việc tang, các hủ tục như cúng bái nhiều ngày, đốt vàng mã… từng bước được hạn chế và loại bỏ, không có trường hợp để người chết trong nhà quá 36 tiếng. Việc cử nhạc tang lễ được chấp hành nghiêm theo quy định.
Quy định về không uống rượu, bia trong ngày làm việc được cán bộ, công chức, viên chức các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm. Tình trạng hút thuốc lá nơi công sở đã giảm đáng kể. Tại trụ sở các cơ quan, đơn vị, trường học đều treo biển “Không hút thuốc lá”. Việc tổ chức mừng thọ và công tác tổ chức lễ hội trên địa bàn được thực hiện trang trọng, tiết kiệm, đúng nghi thức, an toàn, văn minh.
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Chỉ thị số 11 tại huyện Tam Đảo vẫn còn một số hạn chế. Nhận thức của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa sâu sắc. Công tác lãnh, chỉ đạo, quán triệt và tổ chức thực hiện ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thường xuyên, nghiêm túc. Một số nghi lễ vẫn còn rườm rà, chưa phù hợp với nếp sống văn hóa mới, vẫn còn tình trạng đốt vàng mã, rải tiền thật trong đám tang. Năm 2024, tỷ lệ hỏa táng trên địa bàn huyện còn thấp, đạt 40,1%...
Nhằm tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, năm 2025, huyện Tam Đảo đã ban hành kế hoạch tuyên truyền thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội và ứng xử văn minh nơi công cộng.
Các cấp ủy Đảng, chính quyền, địa phương, đơn vị của huyện đẩy mạnh triển khai nhiều cách làm hay, nhân rộng các mô hình hiệu quả và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; đề cao vai trò, trách nhiệm, tính tiên phong, gương mẫu trong cán bộ, đảng viên, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị để nếp sống văn minh thực sự đi vào đời sống, góp phần xây dựng hình ảnh huyện du lịch văn minh, văn hóa.
Quỳnh Hương