Tiêu chảy là bệnh lý tiêu hóa thường gặp ở trẻ em do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Khi thấy trẻ có triệu chứng mắc tiêu chảy, nhiều cha mẹ thường tự ý dùng thuốc, dung dịch bù nước và điện giải (oresol) để điều trị. Tuy nhiên, một số trường hợp do thiếu hiểu biết, dùng không đúng cách nên khiến tình trạng bệnh của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn và gây ra các biến chứng xấu, thậm chí dẫn đến tử vong.
Trẻ cần được thăm khám kịp thời khi có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe (Trong ảnh: Bác sĩ Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh khám bệnh cho trẻ)
Cuối tháng 10/2022, Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh tiếp nhận trường hợp một bé trai 15 tháng tuổi ở huyện Tam Dương nhập viện trong tình trạng co giật kèm theo nhiều triệu chứng bất thường. Sau khi thực hiện xét nghiệm chẩn đoán, các bác sĩ phát hiện trẻ bị tổn thương não.
Người nhà bệnh nhân cho biết, trước khi vào viện, trẻ bị tiêu chảy, do đó gia đình đã cho uống oserol để bù nước. Sau đó, bé bắt đầu xuất hiện nhiều triệu chứng bất thường và được gia đình đưa đi cấp cứu. Trong quá trình điều trị, mặc dù được theo dõi sát sao và hồi sức tích cực, tuy nhiên, não của trẻ đã tổn thương nghiêm trọng không thể phục hồi. Trẻ tử vong sau khi được gia đình đưa về nhà.
Đầu năm 2023, Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh đã điều trị cho bé trai 16 tháng tuổi ở huyện Lập Thạch bị tiêu chảy kèm sốt. Theo thông tin từ gia đình, trước khi vào viện, người nhà bệnh nhân đã cho trẻ uống thuốc cầm tiêu chảy Loperamide.
Sau 2 ngày uống thuốc, trẻ bị co giật, sau đó được đưa vào bệnh viện cấp cứu. Sau khi thực hiện xét nghiệm, các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng. Dù đã được điều trị hồi sức tích cực, thở máy, chống sốc, điều chỉnh rối loạn toan kiềm điện giải…, tuy nhiên, trẻ vẫn bị tổn thương não không hồi phục.
Bác sĩ Nguyễn Hữu Thảo, Trưởng Khoa Hồi sức-Tích cực và Chống độc, Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh cho biết: “Đây là 2 vụ việc đã xảy ra cách đây vài tháng. Tuy nhiên, vẫn cần cảnh báo đến các bậc cha mẹ không nên tự ý cho con uống thuốc hoặc uống oresol bù nước và điện giải nếu không có chỉ dẫn của bác sĩ.
Dù tiêu chảy là bệnh rất thường gặp, tuy nhiên, đối với vụ việc bé trai 15 tháng tuổi, gia đình đã cho bé uống dung dịch bù nước và điện giải với tỷ lệ pha không đúng. Thông thường, một gói dung dịch điện giải oresol dạng bột phải được pha với 200 ml nước, tuy nhiên, gia đình chỉ pha với 50 ml nước nên không đảm bảo tiêu chuẩn.
Nhân viên y tế Bệnh viện Sản-Nhi tỉnh truyền thông, hướng dẫn người dân các phương pháp chăm sóc sức khỏe cho trẻ
Đây là nguyên nhân khiến hàm lượng muối trong máu tăng lên, gây tình trạng ưu trương, tạo áp lức thẩm thấu trong máu cao hơn bình thường dẫn đến trẻ bị sốc, co giật. Tình trạng này kéo dài sẽ gây biến chứng teo não, nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ khiến trẻ tử vong. Ngược lại, nếu pha oresol quá loãng sẽ làm giảm hiệu quả bù nước và điện giải đối với người bệnh”.
Cũng theo bác sĩ Thảo, nếu tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy Loperamide cũng rất nguy hiểm. Bởi đây là thuốc không kê đơn và dễ mua. Thuốc có tác dụng làm giảm các triệu chứng của bệnh tiêu chảy nhưng không nên sử dụng cho trẻ dưới 24 tháng hoặc trẻ dưới 6 tuổi, trừ khi có chỉ định của bác sĩ. Đây là loại thuốc có nhiều tác dụng phụ, đặc biệt, khi sử dụng quá liều có thể khiến cơ thể nhiễm độc và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Để điều trị tiêu chảy cho trẻ, các bác sĩ khuyến cáo, cha mẹ tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị bệnh; luôn tuân thủ hướng dẫn dùng thuốc của cán bộ y tế; cho trẻ ăn đầy đủ dinh dưỡng, chia nhỏ bữa ăn của trẻ, ăn đa dạng để tăng đề kháng.
Khi sử dụng dung dịch bù nước và điện giải cho trẻ cần pha theo đúng tỷ lệ được khuyến cáo; đo lượng nước pha dung dịch bằng dụng cụ chuyên dụng, không nên ước lượng để tránh pha sai tỷ lệ.
Trẻ cần được nhập viện ngay để theo dõi và điều trị nếu bị tiêu chảy kèm theo các triệu chứng sốt, nôn liên tục, không uống được nước, sốt trên 39 độ C hoặc hạ thân nhiệt (thấp hơn 36 độ C), phân có nhầy máu và các triệu chứng bất thường khác.
Bài, ảnh: Quỳnh Hương