Tăng cường xét xử lưu động là một trong những biện pháp hiệu quả nhằm tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, nơi người dân còn hạn chế trong việc tiếp cận pháp luật. Hình thức xét xử lưu động không chỉ bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, mà còn giúp người dân hiểu rõ các hành vi phạm tội, qua đó, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật.
Tòa án nhân dân tỉnh xét xử lưu động vụ án tàng trữ hàng cấm tại UBND xã Thiện Kế, huyện Bình Xuyên. Ảnh: Dương Hà
Xét xử lưu động ngay tại địa phương nơi xảy ra vụ án là hình thức đưa pháp luật đến gần với nhân dân, giúp họ trực tiếp chứng kiến quá trình xét xử, từ đó, nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật.
Đề cao quyền con người, quyền công dân và nâng cao hiệu quả công tác cải cách tư pháp, hệ thống tòa án nhân dân 2 cấp trong tỉnh đã đẩy mạnh việc xét xử lưu động để người dân được tiếp cận với pháp luật nhanh nhất. Tại các phiên tòa xét xử lưu động, mọi công dân đều có thể theo dõi, từ đó tự trang bị cho mình kỹ năng phòng ngừa, tăng cường hiểu biết pháp luật, tránh mắc phải vòng lao lý.
Từ đầu năm đến nay, tòa án nhân dân 2 cấp trong tỉnh đã tổ chức xét xử lưu động hơn 120 vụ án, với hơn 140 bị cáo. Đây là những án điểm, được dư luận quan tâm, nhất là các tội danh về buôn bán, tàng trữ ma túy, hàng cấm; vi phạm an toàn giao thông, trật tự xã hội… Các vụ án thu hút đông đảo quần chúng nhân dân tham dự, mang lại hiệu quả tuyên truyền, phổ biến pháp luật thiết thực.
Đầu tháng 1/2025, chị Lê Thị Tuyết Nhung, xã Thiện Kế, huyện Bình Xuyên đã tham dự phiên tòa xét xử lưu động vụ án hình sự về tội tàng trữ hàng cấm do Tòa án nhân dân tỉnh tổ chức tại UBND xã Thiện Kế.
Qua đó, chị Nhung đã hiểu thêm về các hành vi bị pháp luật nghiêm cấm, không mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo nổ. Đồng thời, có ý thức tham gia đấu tranh, tố giác các hành vi buôn bán hàng cấm; chỉ được mua pháo hoa do được Nhà nước sản xuất… Theo chị Nhung, đây là hình thức tuyên truyền pháp luật giúp nhân dân dễ hiểu và hiệu quả.
Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Đỗ Anh Cường cho biết: Thực tế, nhiều vụ án tuy tính chất nhỏ nhưng lại thường xuyên xảy ra trong đời sống xã hội, người dân dễ vướng vòng lao lý. Do đó, để nâng cao hiểu biết pháp luật, phòng ngừa hành vi vi phạm, xây dựng một xã hội kỷ cương, tòa án nhân dân 2 cấp trong tỉnh đã tăng cường công tác xét xử lưu động, bởi hình thức xét xử này thiết thực, mang tính trực quan, thực tế, sinh động, giúp người dân dễ hiểu, dễ nhớ kiến thức pháp luật và nhận thức rõ hậu quả của hành vi vi phạm.
Việc xét xử công khai tại nơi xảy ra vụ án góp phần cảnh tỉnh, răn đe những người có ý định vi phạm pháp luật. Ngoài ra, khi người dân chứng kiến quá trình xét xử sẽ tin tưởng hơn vào sự nghiêm minh, công bằng của pháp luật.
Để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua các phiên tòa xét xử lưu động, hệ thống tòa án nhân dân 2 cấp trong tỉnh chú trọng bảo đảm trình tự như phiên tòa xét xử tại trụ sở tòa án nhân dân.
Tòa án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân các cấp tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ thẩm phán, kiểm sát viên, hội thẩm nhân dân, bảo đảm việc xét xử lưu động đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, được quần chúng đồng tình ủng hộ.
Tòa án nhân dân 2 cấp trong tỉnh lựa chọn các vụ án có tính điển hình, có giá trị tuyên truyền cao, liên quan đến các vấn đề nóng như ma túy, bạo lực gia đình, an toàn giao thông, đất đai… để tổ chức xét xử lưu động.
Quá trình xét xử kết hợp với hoạt động giải thích pháp luật, tư vấn pháp lý cho người dân trong khu vực xét xử; phổ biến nhiều quy định của pháp luật về các hành vi phạm tội để tuyên truyền nhằm răn đe, phòng ngừa, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho người dân.
Thông qua các phiên tòa cũng tuyên truyền để mọi người nắm rõ về các phương thức, thủ đoạn của tội phạm. Từ đó, cảnh giác, đấu tranh với hành vi vi phạm pháp luật, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh…
Kim Hiền