Làng nghề vừa là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, truyền thống của đất nước, vừa tạo ra việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động. Trong định hướng phát triển kinh tế theo Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển khu vực kinh tế tư nhân thời gian tới, với những tiềm năng sẵn có, khu vực này sẽ phát triển mạnh mẽ theo hướng riêng, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế địa phương.
Nghề nuôi rắn đem lại thu nhập cao cho nhiều hộ gia đình tại xã Đồng Ích (Lập Thạch).
Toàn tỉnh hiện có 29 làng nghề và 9 nghề truyền thống được công nhận, với gần 6.500 cơ sở sản xuất, kinh doanh nằm xen kẽ trong các khu dân cư, trong đó phần lớn có quy mô hộ gia đình, tạo việc làm thường xuyên cho hơn 17 nghìn lao động.
Những năm gần đây, trên địa bàn các huyện như Bình Xuyên, Vĩnh Tường, Yên Lạc... đã có một số cụm công nghiệp được quy hoạch gần các làng nghề, đáp ứng yêu cầu sản xuất cũng như giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường, tạo môi trường đầu tư thuận lợi.
Để thích ứng với cơ chế thị trường, các làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh đã chủ động ứng dụng, chuyển đổi dữ liệu và quy trình làm việc từ thủ công sang số hóa, tự động hóa trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; đẩy mạnh chuyển đổi số để mở rộng thị trường tiêu thụ như sử dụng mạng xã hội, xây dựng website, tham gia sàn giao dịch thương mại điện tử...
Nhiều làng nghề trên địa bàn tỉnh tích cực đầu tư, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đổi mới thiết bị trong sản xuất, thay thế dần lao động thủ công, máy móc thiết bị công nghệ lạc hậu gây ô nhiễm môi trường như hệ thống trần thêu vi tính, hệ thống may công nghiệp tự động tại làng nghề bông vải sợi truyền thống thôn Gia, xã Yên Đồng (Yên Lạc); máy CNC đục gỗ vi tính, máy điêu khắc mỹ thuật CNC tại các làng nghề mộc; máy dập, máy đột, máy mài, máy phay, máy cắt gọt kim loại, cẩu tự hành ở làng nghề rèn truyền thống xã An Nhân (Vĩnh Tường)…
Cũng từ nghề truyền thống, nhiều làng nghề trên địa bàn tỉnh phát triển mạnh mẽ, trở thành những làng có nhiều tỷ phú như làng nghề cây cảnh xã Tây Sơn (Lập Thạch), làng nghề mộc Thanh Lãng (Bình Xuyên), làng nghề mộc thị trấn Yên Lạc (Yên Lạc)…
Đáng mừng hơn, nhiều hộ gia đình tại nơi đây đã chuyển đổi mô hình kinh doanh từ quy mô nhỏ lẻ trở thành doanh nghiệp, hợp tác xã với quy mô lớn hơn, bài bản hơn và có đầy đủ pháp lý hoạt động. Qua đó, không chỉ phát huy giá trị văn hóa, lịch sử mà còn góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, giảm tỷ lệ hộ nghèo, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân.
Từ nhiều năm nay, làng nghề mộc truyền thống Lũng Hạ, xã Yên Phương (Yên Lạc) phát triển nhanh, đem lại thu nhập ổn định cho nhân dân. Sản phẩm chủ yếu của làng nghề là đồ mỹ nghệ như tủ chè, trường cuốn, hoành phi, câu đối, đồ thờ… Sản phẩm làm ra đẹp, bắt mắt với những đường chạm khắc thủ công tinh xảo, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân trong và ngoài vùng, góp phần thúc đẩy phát triển KT - XH địa phương.
Mộc truyền thống là nghề tạo việc làm và thu nhập ổn định cho nhiều lao động nông thôn.
Gìn giữ và phát huy nghề mộc truyền thống, toàn xã hiện có hơn 240 hộ sản xuất tiểu thủ công nghiệp, trong đó 156 hộ sản xuất đồ mộc truyền thống, tạo việc làm thường xuyên cho hơn 400 lao động với thu nhập ổn định từ 7 - 8 triệu đồng/người/tháng. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã Yên Phương hiện đạt hơn 75 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,3%; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 86%...
Phó Chủ tịch UBND xã Yên Phương Nguyễn Văn Hòa cho biết: Làng nghề mộc Lũng Hạ những năm qua đã tạo ra nhiều sản phẩm độc đáo, tinh xảo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, cho hiệu quả kinh tế ngày càng cao, giúp giải quyết việc làm cho nhiều lao động nông thôn. Để nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm làng nghề, nhất là trong giai đoạn phát triển mới, chính quyền địa phương mong việc vận dụng những cơ chế, chính sách từ Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân sẽ tạo ra hành lang pháp lý quan trọng, là cơ sở để phát huy tiềm năng, thế mạnh và khẳng định sức sống mãnh liệt của làng nghề mộc truyền thống Lũng Hạ, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế của địa phương.
Trên cơ sở vận dụng, phát huy hiệu quả Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các chủ trương, chính sách của Nhà nước về bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề truyền thống.
Giao Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan và UBND các huyện, thành phố rà soát, triển khai ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, công nghệ giới thiệu sản phẩm, bán hàng trực tuyến; thiết kế mẫu mã sản phẩm, bao bì đóng gói; xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý xuất xứ hàng hóa; hỗ trợ xây dựng bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa...
Sở Tài chính tham mưu tỉnh tăng nguồn kinh phí cấp hằng năm để thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về ngành nghề nông thôn, làng nghề trên địa bàn tỉnh.
UBND xã, phường, thị trấn triển khai đầy đủ, kịp thời các cơ chế, chính sách của Nhà nước liên quan đến hoạt động ngành nghề nông thôn, làng nghề; phối hợp với các cấp, ngành trong triển khai thực hiện nhiệm vụ về phát triển ngành nghề nông thôn, công tác bảo tồn và phát triển nghề truyền thống, làng nghề tại địa phương.
Bài, ảnh: Ngọc Lan