Thực hiện chủ trương xây dựng lực lượng vũ trang, trong đó có lực lượng dân quân tự vệ (DQTV), Đảng ủy Quân sự, Bộ Chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh đã tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh nhiều giải pháp nâng cao chất lượng xây dựng và huấn luyện đội ngũ này. Đến nay, lực lượng DQTV được xây dựng vững mạnh, rộng khắp theo đúng quy định của Luật DQTV, đảm bảo sát yêu cầu nhiệm vụ, phù hợp với đặc thù địa phương.
Lực lượng dân quân tự vệ huyện Tam Đảo tham gia xây dựng nhà tình nghĩa tại xã Đạo Trù.
Cùng việc triển khai hiệu quả các nghị quyết của cấp trên, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các văn bản đặc thù, phù hợp với tình hình địa phương như Đề án số 10804 của UBND tỉnh về “Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách cho DQTV giai đoạn 2022 - 2026”; Đề án số 23 của Tỉnh ủy về “Tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2023 - 2025 và những năm tiếp theo”.
Công tác tuyên truyền Luật DQTV, quyền và nghĩa vụ của công dân khi tham gia DQTV được Bộ CHQS tỉnh quan tâm đẩy mạnh, qua đó, nâng cao nhận thức của cấp ủy, chính quyền, cán bộ, công chức và nhân dân về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của lực lượng DQTV, tích cực tham gia xây dựng lực lượng DQTV ngày càng vững mạnh.
Hằng năm, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh chỉ đạo Ban CHQS các huyện, thành phố làm tốt việc đăng ký và quản lý công dân trong độ tuổi DQTV nhằm xây dựng lực lượng theo đúng Luật DQTV, đảm bảo số lượng, chất lượng ngày càng nâng cao.
Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng được hơn 320 cơ sở DQTV; lực lượng DQTV đạt tỷ lệ gần 1,45% dân số, đảm bảo đúng quy định; thành lập được 136 chi bộ quân sự cấp xã, đạt 100% số xã, phường, thị trấn có chi bộ quân sự, với gần 1.000 đảng viên.
Để DQTV yên tâm công tác, việc đảm bảo chế độ, chính sách cho lực lượng này được các cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị quan tâm. Trong đó, Nghị quyết số 02 của HĐND tỉnh về “Quy định mức phụ cấp hàng tháng cho thôn đội trưởng, mức trợ cấp ngày công lao động của dân quân khi được huy động làm nhiệm vụ” đã thể hiện sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền đối với lực lượng DQTV trên địa bàn.
Hằng năm, Bộ CHQS tỉnh tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho 100% cán bộ Ban CHQS cấp xã, các cơ quan, đơn vị, trung đội, tiểu đội, thôn đội trưởng, tổ trưởng tổ DQTV; tổ chức huấn luyện cho 100% đơn vị, cơ sở DQTV, quân số tham gia đạt 92 - 96%.
Lực lượng dân quân tự vệ huyện Sông Lô tham gia gặt lúa giúp dân trong bão số 3 tại xã Nhân Đạo.
Với phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, nội dung huấn luyện đảm bảo theo quy định, gắn lý thuyết với thực hành, nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn cho DQTV. Trong đó, coi trọng luyện tập, diễn tập theo phương án sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu phòng thủ cấp xã, nhất là khả năng nắm, xử lý tình huống quốc phòng - an ninh, phòng thủ dân sự tại cơ sở, phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn… Kết quả huấn luyện hằng năm đạt 100% yêu cầu, trong đó có hơn 80% đạt khá, giỏi.
Bên cạnh công tác huấn luyện, DQTV còn là lực lượng tích cực tham gia giúp nhân dân xây dựng nông thôn mới, xây dựng làng quê ngày càng giàu đẹp. Từ năm 2023 đến nay, toàn tỉnh huy động được gần 19 nghìn lượt DQTV với hàng vạn ngày công tham gia giúp đỡ gia đình chính sách, gia đình có hoàn cảnh khó khăn sửa sang nhà cửa, phát triển sản xuất, làm đường giao thông nông thôn, vệ sinh môi trường, khắc phục hậu quả thiên tai…
Bên cạnh đó, DQTV ở các địa phương thường xuyên phối hợp với các lực lượng khác tuần tra, canh gác, nắm chắc tình hình, bảo vệ mục tiêu quan trọng, phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ngay từ cơ sở.
Theo đánh giá, hiện nay, lực lượng DQTV toàn tỉnh được xây dựng vững mạnh, rộng khắp, có chất lượng tổng hợp cao, đủ cơ cấu, thành phần, hoạt động hiệu quả, làm nòng cốt trong thực hiện công tác quân sự, quốc phòng ở cơ sở.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xây dựng lực lượng DQTV còn một số khó khăn. Cấp ủy, chính quyền một số địa phương, đơn vị chưa nhận thức đúng chức năng, nhiệm vụ của DQTV nên chưa thực sự quan tâm, có cơ chế, chính sách phù hợp, tạo điều kiện về vật chất, tinh thần để lực lượng này hoạt động hiệu quả, nhất là tại các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Nhằm xây dựng lực lượng DQTV toàn tỉnh ngày càng vững mạnh, Bộ CHQS tỉnh tiếp tục tham mưu tỉnh quan tâm, ban hành chính sách đặc thù đối với lực lượng này; chỉ đạo Ban CHQS các huyện, thành phố đẩy mạnh tuyên truyền Luật DQTV, các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên, huy động sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp, coi việc xây dựng lực lượng DQTV là nhiệm vụ chính trị quan trọng.
Bài, ảnh: Kim Ngân