Lũy kế đến hết tháng 10/2023, toàn tỉnh còn hơn 6.900 trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai chưa được giải quyết với tổng diện tích 246,7 ha. Nguyên nhân chậm xử lý vi phạm pháp luật về đất đai tại các địa phương phần lớn do các vi phạm xảy ra đã lâu, một số vi phạm phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, vượt ngoài thẩm quyền của địa phương. Ngoài ra, việc lấn chiếm, chiếm dụng đất sai quy định phục vụ sản xuất kinh doanh tiếp tục phát sinh tại nhiều nơi, dẫn đến khó khăn trong công tác quản lý, xử lý dứt điểm.
Lực lượng chức năng xử lý vi phạm hành lang an toàn giao thông tại thị trấn Đạo Đức (Bình Xuyên). Ảnh: Nguyễn Lượng
Lũy kế đến hết tháng 10/2023, toàn tỉnh đã xử lý được hơn 10.400 trường hợp vi phạm pháp luật đất đai phát sinh trước ngày 16/3/2020 với tổng diện tích 402,8 ha; trong đó, 10 tháng năm 2023, toàn tỉnh xử lý được hơn 1.500 vụ vi phạm pháp luật đất đai, tổng diện tích 71,2ha.
Công tác giải quyết vi phạm pháp luật về đất đai trên địa bàn tỉnh thời gian qua đã đạt được kết quả nhất định, tuy nhiên, tiến độ xử lý vi phạm tại các địa phương vẫn chậm, chưa đạt mục tiêu theo kế hoạch.
Đến hết tháng 10/2023, toàn tỉnh vẫn còn gần 6.700 trường hợp vi phạm pháp luật đất đai phát sinh trước ngày 16/3/2020 chưa được xử lý với tổng diện tích 234,9 ha.
Ngoài ra, sau ngày 16/3/2020 đến hết tháng 10/2023, toàn tỉnh vẫn tiếp tục phát sinh thêm 1.252 trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai với tổng diện tích vi phạm 39,5 ha, trong đó, tỉnh mới giải quyết được 1.025 trường hợp với diện tích 27,7 ha. Như vậy, lũy kế đến nay toàn tỉnh còn hơn 6.900 vi phạm pháp luật đất đai chưa được giải quyết dứt điểm với tổng diện tích 246,7 ha.
Thị trấn Đạo Đức (Bình Xuyên) được cho là điểm nóng với nhiều tồn tại vi phạm pháp luật về đất đai chưa được xử lý dứt điểm, gây bức xúc trong dư luận.
Cụ thể, 32 hộ dân trên địa bàn thị trấn, sinh sống tại khu vực ngã 3 giao cắt giữa Quốc lộ 2 và đường trục đô thị Mê Linh (Đường 100) thuộc 2 tổ dân phố Hưởng Lộc và Đại Phúc 2 đã lấn chiếm hành lang an toàn giao thông, xây dựng trái phép hàng chục công trình trên đất nông nghiệp để sản xuất, kinh doanh với tổng diện tích vi phạm lên tới gần 2 ha.
Mặc dù UBND huyện Bình Xuyên đã yêu cầu UBND thị trấn Đạo Đức xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm xong trước ngày 31/7/2021, song đến nay, thị trấn mới vận động, tháo dỡ dứt điểm được 10/32 trường hợp vi phạm, 22 trường hợp còn lại với tổng diện tích hơn 1,5 ha đang trong quá trình xử lý.
Lực lượng chức năng thực hiện cưỡng chế thu hồi đất tại thị trấn Đại Đình (Tam Đảo). Ảnh: Nguyễn Lượng
Theo ông Nguyễn Văn Huân, Chủ tịch UBND thị trấn Đạo Đức, chính quyền địa phương đã nỗ lực tuyên truyền, vận động người dân tự tháo dỡ các công trình sai phạm, xử lý dứt điểm một vài trường hợp để răn đe, song do vi phạm diễn ra đã lâu, các công trình được xây kiên cố, nên cần thời gian và chi phí để xử lý dứt điểm.
Mặt khác, một số hộ dân vì lợi nhuận kinh doanh, cộng với việc chưa tìm được sinh kế mới sau khi dỡ bỏ công trình, nên có tư tưởng chây ì, không hợp tác với chính quyền địa phương. Hiện nay, thị trấn đã có phương án xử lý dứt điểm các hộ vi phạm còn lại, đang trình UBND huyện xem xét, chỉ đạo xử lý .
Không chỉ riêng thị trấn Đạo Đức, tình trạng lấn chiếm hành lang an toàn giao thông, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp, lâm nghiệp, sử dụng đất sai mục đích theo quy định… còn diễn ra tại nhiều nơi trên địa bàn tỉnh như lấn chiếm đất nông nghiệp để tập kết, kinh doanh máy móc, xe cơ giới đã qua sử dụng tại 2 xã Tề Lỗ và Trung Nguyên (Yên Lạc); xây dựng công trình chăn nuôi trái phép trên đất lâm nghiệp tại xã Trung Mỹ (Bình Xuyên); vi phạm diện tích đất đã được Nhà nước thu hồi của Công ty TNHH Kim Long tại phường Liên Bảo (Vĩnh Yên)...
Những vi phạm đất đai khó xử lý phần lớn đều không được xử lý dứt điểm ngay khi mới manh nha, một số vi phạm đã kéo dài qua nhiều thời kỳ, giai đoạn khác nhau nhân lên nhiều vi phạm mới, gây hao tổn công sức, chi phí giải quyết cho chính quyền địa phương; một số vi phạm phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, vượt ngoài thẩm quyền của địa phương nên cần sự vào cuộc, hướng dẫn, hỗ trợ của các cơ quan cấp trên.
Bên cạnh đó, còn do một số cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan, đơn vị chưa quyết liệt trong công tác giải quyết vi phạm pháp luật về đất đai, dẫn đến tiến độ giải quyết tồn đọng vi phạm pháp luật về đất đai, ngăn chặn phát sinh vi phạm mới trên địa bàn tỉnh còn chậm.
Hiện nay, công tác xử lý vi phạm pháp luật về đất đai đã được UBND tỉnh gắn trách nhiệm cho người đứng đầu các địa phương, cơ quan, đơn vị theo địa bàn, lĩnh vực quản lý.
Ngoài việc đôn đốc, yêu cầu cập nhật báo cáo thường xuyên về tình hình xử lý vi phạm pháp luật về đất đai tại các địa phương, UBND tỉnh cũng tích cực lắng nghe, tiếp thu ý kiến của các cơ quan, đơn vị trong quá trình thực hiện xử lý vi phạm pháp luật về đất đai để tháo gỡ khó khăn, đồng thời, đề xuất, kiến nghị Trung ương sửa đổi, ban hành cơ chế, chính sách phù hợp, tạo thuận lợi cho các địa phương trong xử lý vi phạm.
Với các giải pháp đồng bộ, quyết liệt, công tác giải quyết vi phạm pháp luật về đất đai, ngăn chặn phát sinh vi phạm mới trên địa bàn tỉnh sẽ có chuyển biến tích cực, tạo động lực phát triển KT - XH.
Hoàng Sơn