Thời gian qua, công tác đấu tranh phòng ngừa, trấn áp các loại tội phạm luôn được tỉnh đặc biệt quan tâm, chỉ đạo các lực lượng chức năng triển khai đạt nhiều kết quả tích cực nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau, tình trạng các nhóm thanh thiếu niên tụ tập gây rối trật tự công cộng, đánh người vô cớ đang có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, rất cần sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa của các lực lượng chức năng và sự chung tay của toàn xã hội để đấu tranh, ngăn ngừa.

Khoảng 23h ngày 15/3/2024, Dương Duy Giang sinh năm 2008, ở thị trấn Bá Hiến (Bình Xuyên) rủ 14 người khác đi đánh nhau, trong đó có 4 người ở thị trấn Bá Hiến, còn lại là một số người ở địa phương khác trong tỉnh và người các tỉnh khác như Lạng Sơn, Phú Thọ, Tuyên Quang đều ở trọ trên địa bàn.

Cả nhóm thống nhất đem theo dao, vỏ chai bia, đèo nhau bằng xe máy đi dàn hàng trong Khu công nghiệp Bá Thiện tìm thanh niên để đánh nhau hoặc tìm các xe máy có biển kiểm soát ngoại tỉnh để đánh dằn mặt.

Đến khoảng 23h45’, cả nhóm đến cổng phụ Khu công nghiệp Bá Thiện I thì rẽ phải đi vào đường trong khu công nghiệp, đi được khoảng 400m nhóm gặp một xe máy biển kiểm soát 22S1- 486.59 đèo ba đi ngược chiều do anh Trần Đình Quân, sinh năm 2005, ở xã Hợp Hòa, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang điều khiển.

Ngồi ở phía sau là anh Nguyễn Văn Sơn, sinh năm 2004, ở thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo và chị Lưu Thị Hoài Anh, sinh năm 2004, ở xã Thành Công, thành phố Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên (anh Sơn và chị Hoài Anh đều là công nhân).

Thấy xe anh Quân đi qua, Nguyễn Xuân Quang quay lại bảo cả nhóm: "Đuổi theo nó, đuổi theo nó", đồng thời Dương Duy Giang cũng cầm dao chỉ về phía xe anh Quân và hô lớn: “Quay lại đuổi đi, quay lại đuổi đi".

Thấy có người hô hét đuổi theo, anh Quân điều khiển xe chở anh Sơn, chị Hoài Anh tăng ga bỏ chạy về phía hồ Đại Lải. Ra đến đường tỉnh 310 được khoảng 300m thì xe của nhóm Giang đuổi kịp xe của anh Quân.

Các xe đều chạy với tốc độ rất cao khoảng từ 80-90 km/h, Dương Duy Giang ngồi sau dùng tay phải cầm dao mèo giơ lên vừa chửi vừa chém nhiều nhát về phía xe của anh Quân nhưng do anh Sơn, chị Hoài Anh né được nên không trúng ai.

Khi xe do Nguyễn Mạnh Cường điều khiển chạy song song với xe của anh Quân thì Dương Duy Giang (ngồi sau xe Cường) dùng chân phải đạp một cái trúng vào vị trí phía trên giá để chân phía sau bên phải xe anh Quân, làm xe anh Quân mất lái đi loạng choạng, lao lên vỉa hè đường bên phải đâm vào phía sau thùng xe bên trái xe ô tô biển kiểm soát 29Y-8376 đang đỗ ở đó.

Cú đâm mạnh làm anh Quân, anh Sơn và chị Hoài Anh ngã văng xuống nền đường dẫn đến anh Quân bị chấn thương sọ não, tử vong tại chỗ, anh Sơn bị vỡ xương mâm chày chân phải, vỡ xương bả vai phải, tổn hại sức khoẻ 20%, chị Hoài Anh bị gãy xương chân tổn hại sức khoẻ 22%.

Ngày 25/3/2024, Cơ quan CSĐT Công an huyện Bình Xuyên ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Dương Duy Giang, Nguyễn Mạnh Cường về tội Giết người.

Các ngày 5/9/2024, 6/9/2024, 7/9/2024, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Vĩnh Phúc ra các quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam 13 đối tượng còn lại là: Nguyễn Xuân Quang, Đào Quang Trung, Dương Hải Nam, Phương Văn Hào, Dương Mạnh Hưng, Hoàng Thành Trung, Hoàng Văn Phong, Trần Anh Duy, Tòng Anh Tuấn, Sa Quang Huy, Nguyễn Xuân Trường, Ngô Quang Anh và Tương Long Tài, đều về tội Giết người, theo Điều 123 Bộ luật Hình sự.

Đây chỉ là một vụ việc điển hình, nghiêm trọng về việc thanh thiếu niên tụ tập vô cớ đánh người dẫn đến phạm tội giết người xảy ra trên địa bàn tỉnh. Theo thống kê, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh xảy ra hơn 360 vụ phạm tội về trật tự xã hội, tăng hơn 3% so với cùng kỳ.

Trong đó, tình trạng thanh thiếu niên tụ tập đông người, vi phạm pháp luật, mang theo hung khí gây rối trật tự công cộng, giải quyết mâu thuẫn cá nhân, đánh người vô cớ mặc dù được chỉ đạo đấu tranh quyết liệt nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp.

Phân tích của các cơ quan chức năng cho thấy, nguyên nhân chủ yếu khiến tình trạng vi phạm pháp luật trong thanh thiếu niên có chiều hướng gia tăng là do sự buông lỏng việc quản lý, giáo dục của gia đình đối với con em mình. Phần lớn các đối tượng phạm tội đều thiếu sự quan tâm, giáo dục từ phía gia đình.

Việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật của các ngành, các cấp, các cơ quan đoàn thể ở một số nơi, một số địa bàn còn chưa thường xuyên, chưa được tăng cường để đảm bảo mang lại hiệu quả thiết thực.

Công tác phối hợp đấu tranh giữa các cơ quan, ban ngành, đoàn thể vẫn chưa chặt chẽ, chưa hiệu quả, mới chỉ chú trọng xử lý các vụ việc đã xảy ra mà chưa coi trọng công tác phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, từ xa các dấu hiệu phạm tội.

Cùng với đó, một bộ phận thanh thiếu niên bỏ học, thiếu tu dưỡng, rèn luyện, không có việc làm ổn định, lôi kéo bạn bè tụ tập chơi bời lêu lồng, đua đòi dẫn đến hành vi phạm tội; do tác động tiêu cực của phim ảnh, của Internet đến cách hành xử của một số thanh, thiếu niên dẫn đến việc gây gổ, đánh nhau bắt chước phim ảnh…

Theo Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, để góp phần giảm thiểu những nguyên nhân, điều kiện làm phát sinh vi phạm pháp luật trong thanh thiếu niên, tạo sự chuyển biến tích cực và nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, tỉnh cần quyết liệt tập trung chỉ đạo các sở, ban, ngành, các huyện, thành phố tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Đảng và Nhà nước về tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.

Đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, phát huy tốt vai trò của lực lượng an ninh cơ sở trong việc phát hiện, ngăn chặn từ sớm các hành vi vi phạm pháp luật; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân và thanh thiếu niên.

Làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật để thanh niên và người chưa thành niên nắm rõ các quy định của pháp luật liên quan tới quyền, nghĩa vụ của công dân, các chế tài xử lý đối với người có hành vi phạm tội, nhất là các tội có khung hình phạt nghiêm khắc như tội Giết người, tội Cố ý gây thương tích (dẫn đến hậu quả chết người).

Tạo điều kiện về vật chất và tinh thần cho người chưa thành niên tham gia sinh hoạt cộng đồng với các hình thức sinh hoạt bổ ích, lành mạnh có tính tuyên truyền, giáo dục cao để nâng cao nhận thức, tạo ý thức tuân thủ pháp luật.

Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, tuần tra kiểm soát và quản lý chặt chẽ, thường xuyên các cơ sở kinh doanh quán game, internet, văn phòng phẩm, quán ăn đêm, nhà hàng trên địa bàn thành phố...

Kiên quyết xử lý nghiêm, không để hoạt động quá giờ quy định, kịp thời phát hiện việc kinh doanh các ấn phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ, có tính chất bạo lực, các loại hình vui chơi giải trí không lành mạnh... có thể tác động đến tâm lý của học sinh và người chưa thành niên, từ đó tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật.

Tăng cường đấu tranh phòng, chống vi phạm, tội phạm nói chung, nhóm tội xâm phạm trật tự xã hội nói riêng; tích cực tuần tra, canh gác trên các tuyến đường, địa điểm sinh hoạt công cộng để bảo đảm an ninh, trật tự.

Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc xây dựng các vụ án trọng điểm để điều tra, truy tố, xét xử nhanh, bảo đảm mọi vi phạm, tội phạm phải được phát hiện nhanh chóng, kịp thời và đưa ra xử lý nghiêm minh trước pháp luật, vừa có tỉnh trừng phạt, vừa có tính răn đe, giáo dục, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho mọi người…

Bài, ảnh: Nguyễn Khánh