Hoạt động trải nghiệm có vai trò quan trọng trong việc phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. Để phát huy tối đa hiệu quả, tránh việc tổ chức hoạt động trải nghiệm chỉ mang tính hình thức, gây tốn kém, lãng phí cả về thời gian và kinh phí, các trường học trên địa bàn tỉnh đã thực hiện nghiêm các hướng dẫn, chỉ đạo của ngành Giáo dục, xây dựng và triển khai các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, thiết thực, ý nghĩa.
Học sinh Trường mầm non Tam Hồng, huyện Yên Lạc được trải nghiệm chợ quê ngay trong khuôn viên trường. Ảnh: Thùy Linh
Những năm qua, hoạt động trải nghiệm ngày càng được các trường học trên địa bàn tỉnh chú trọng thực hiện với mục tiêu tạo điều kiện cho học sinh tiếp cận thực tế, tổng hợp và ứng dụng các kiến thức, kỹ năng đã học thành các kiến thức, kỹ năng mới, từ đó, góp phần hình thành phát triển các phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo như quy định trong Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể của Bộ GDĐT.
Căn cứ vào chương trình giáo dục của từng khối lớp và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ GDĐT, Sở GDĐT và Phòng GDĐT các huyện, thành phố, các trường học xây dựng kế hoạch và triển khai, tổ chức hoạt động trải nghiệm. Học sinh ở các bậc học được tham gia đa dạng các hoạt động trải nghiệm như tham quan, dã ngoại tại các địa điểm có giá trị lịch sử, văn hóa, giáo dục; giáo dục các kỹ năng sống; các hoạt động trải nghiệm thực tế, hoạt động xã hội, lao động công ích…
Để hoạt động trải nghiệm không chỉ đơn giản là các hoạt động tham quan, dã ngoại bên ngoài phạm vi nhà trường, gây lãng phí, tốn kém cả về thời gian và kinh phí, công tác quản lý, giám sát việc thực hiện hoạt động trải nghiệm của các nhà trường luôn được Sở GDĐT và Phòng GDĐT các huyện, thành phố chú trọng thực hiện.
Học sinh Trường THCS Tam Đảo hào hứng tham gia các hoạt động trải nghiệm. Ảnh: Dương Chung
Phó trưởng Phòng GDĐT huyện Tam Đảo Bùi Minh Tuân cho biết: “Khác với hoạt động tham quan, dã ngoại thông thường, khi tham gia hoạt động trải nghiệm, học sinh được giáo viên hướng dẫn và giao những công việc, nhiệm vụ cụ thể để khi kết thúc hoạt động, học sinh phải có bài thu hoạch hay kỹ năng thực tế. Trước và sau khi tổ chức hoạt động trải nghiệm, các nhà trường cũng phải có kế hoạch chi tiết và báo cáo kết quả với Phòng GDĐT huyện.
Với quan điểm như vậy, các hoạt động trải nghiệm trong các nhà trường ngày càng được tổ chức đa dạng, hiệu quả với nhiều hoạt động như tổ chức cho học sinh tham quan các “địa chỉ đỏ” có ý nghĩa về lịch sử, văn hóa, truyền thống dân tộc; giáo dục các kỹ năng tự vệ, sinh tồn, kỹ năng mềm cho học sinh…”.
Để hoạt động trải nghiệm được tổ chức một cách bài bản, đạt hiệu quả tốt nhất, nhiều trường học đã phối hợp với các trung tâm chuyên tổ chức các sự kiện, chương trình trải nghiệm cho học sinh. Cô giáo Nguyễn Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường THCS Tam Đảo cho biết: “Mới đây, nhà trường đã phối hợp với Trung tâm Kỹ năng sống Sao Việt tổ chức hoạt động trải nghiệm tại Sóc Sơn (Hà Nội) với chủ đề chính là “trải nghiệm sinh tồn”.
Các hoạt động trong buổi trải nghiệm đã được nhà trường và trung tâm bàn bạc, thống nhất đảm bảo hiệu quả, sự an toàn cho học sinh và lên kế hoạch thực hiện chi tiết trình Phòng GDĐT huyện phê duyệt trước khi triển khai.
Sau buổi học này, các em học sinh đã cơ bản nắm được một số kỹ năng sinh tồn trong rừng như tạo tín hiệu cầu cứu khi bị lạc, dựng trại, học cách băng bó vết thương, kỹ năng phòng, tránh và xử lý khi bị côn trùng đốt, kỹ năng xác định phương hướng bằng la bàn…”.
Tại nhiều trường học trên địa bàn tỉnh, các hoạt động trải nghiệm diễn ra sôi nổi ngay trong khuôn viên nhà trường. Cô giáo Phạm Thị Ngọc Lan, Hiệu trưởng Trường mầm non Tam Hồng, huyện Yên Lạc chia sẻ: “Do đặc thù học sinh lứa tuổi nhỏ, để đảm bảo an toàn cho học sinh khi tham gia các hoạt động trải nghiệm nên trường ưu tiên tổ chức các hoạt động tại trường hoặc gần trường vừa tận dụng cơ sở vật chất sẵn có của trường.
Đồng thời, phát huy năng lực sáng tạo của giáo viên tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm như xây dựng và tổ chức mô hình chợ quê để học sinh trải nghiệm văn hóa chợ truyền thống của làng quê; duy trì vườn rau vừa để cung cấp thực phẩm an toàn cho bữa ăn của học sinh, vừa để dạy cho các em biết yêu lao động, quý trọng thực phẩm hoặc học các bài học về nhận biết thực vật, các loại rau, củ quả; thiết kế các dụng cụ trực quan, kẻ, vẽ mô phỏng đường giao thông trong sân trường để giáo dục văn hóa, ý thức tham gia giao thông cho học sinh...”.
Với các hoạt động phong phú, thiết thực, ý nghĩa, hoạt động trải nghiệm trong các trường học trên địa bàn tỉnh đã phát huy vai trò cầu nối, kết nối các kiến thức, kỹ năng với thực tế cuộc sống, từ đó phát triển các phẩm chất, năng lực cho học sinh. Những hiệu quả mà hoạt động trải nghiệm mang lại đã góp phần thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy và học, từ đó, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Thùy Linh