Năm học 2022-2023 là năm thứ 3 thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (Chương trình GDPT mới) nhưng là năm đầu tiên triển khai dạy và học sách giáo khoa (SGK) mới ở các khối lớp 3, lớp 7, lớp 10. Qua 2 tháng thực hiện, cơ bản giáo viên và học sinh đón nhận tích cực và có chung đánh giá là SGK mới đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Các giáo viên dạy lớp 3, Trường tiểu học Đồng Tĩnh B, huyện Tam Dương trao đổi về thực tiễn dạy và học SGK mới
Sau 8 tuần dạy và học SGK mới, nhiều giáo viên, học sinh nhận định: SGK lớp 3, lớp 7, lớp 10 theo Chương trình GDPT mới có hình thức đẹp, chất lượng giấy in tốt; nội dung kiến thức đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục với nhiều hoạt động học tập sáng tạo và linh hoạt; kiến thức trọng tâm, có kiến thức mới, kiến thức nâng cao; yêu cầu cần đạt được đặt ra một cách rõ ràng. SGK mới đề ra phương pháp dạy - học mới, trong đó, giáo viên là người hướng dẫn, tổ chức các hoạt động, học sinh là người thực hiện các hoạt động học tập để hình thành và phát triển các phẩm chất, kỹ năng cần thiết.
Cô giáo Nguyễn Thị Giang, Trường tiểu học Đồng Tĩnh B, huyện Tam Dương chia sẻ: "Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống đang dạy học sinh khối lớp 3 được in đẹp, chữ viết rõ ràng, hình ảnh phong phú, bố cục khoa học; nội dung kiến thức phù hợp với học sinh, sắp xếp theo chủ đề và các chủ đề đều hay, có tính vận dụng cao.
Để đảm bảo hiệu quả giảng dạy, tôi tích cực nghiên cứu kỹ từng bài học, tham khảo nhiều tài liệu và tăng cường trao đổi chuyên môn với giáo viên trong tổ, Ban Giám hiệu nhà trường để thống nhất phương pháp giảng dạy cũng như tháo gỡ khó khăn.
Trong quá trình dạy học, tôi luôn lấy học sinh làm trung tâm, hướng dẫn các em tìm hiểu trước mỗi bài học. Trong giờ học, tôi đa dạng hóa các hoạt động học tập; chú trọng dạy kiến thức tiếng Việt giúp học sinh trau dồi vốn từ và rèn kỹ năng nghe, nói, viết; những bài toán khó, tôi dạy kỹ và đặt yêu cầu cần đạt với từng đối tượng học sinh...".
Bậc THCS, THPT, mỗi giáo viên đảm nhiệm 1 môn, do đó, các trường thường xuyên tổ chức họp, sinh hoạt tổ chuyên môn để giáo viên đánh giá về SGK mới cũng như nêu thực tiễn dạy và học SGK mới.
Thầy giáo Lê Văn Sắn, Hiệu trưởng Trường THCS thị trấn Thổ Tang, huyện Vĩnh Tường cho biết: "Qua thực tiễn 8 tuần dạy học SGK mới lớp 7, giáo viên các bộ môn nhận xét, SGK mới có nhiều ưu thế hơn SGK cũ như kênh hình nổi bật, phục vụ đắc lực cho việc dạy và học; nội dung kiến thức đổi mới và có kiến thức nâng cao, nhiều bài tập thực hành.
Đội ngũ giáo viên đã bám sát chương trình, tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, trong đó, tập trung nghiên cứu sâu mỗi bài học và tham khảo nhiều tài liệu, nhiều bài giảng; hơn 60% giờ dạy có ứng dụng công nghệ thông tin để hấp dẫn và giúp học sinh dễ hình dung kiến thức; linh hoạt trong cách dạy theo mức độ nhận thức của từng đối tượng học sinh.
Riêng 2 môn học tích hợp là Lịch sử và Địa lý, Khoa học tự nhiên, giáo viên các môn thành phần kết hợp giảng dạy để đảm bảo kiến thức từng phân môn cũng như kiến thức tích hợp".
Tại Trường THPT Trần Nguyên Hãn, huyện Lập Thạch, qua khảo sát ý kiến của giáo viên và học sinh khối lớp 10 đều cho rằng, SGK mới vượt trội hơn SGK cũ cả hình thức và nội dung; phương pháp dạy và học đổi mới hoàn toàn.
Em Nguyễn Thị Hiền Lương, lớp 10A1, Trường THPT Trần Nguyên Hãn cho biết: "Em rất thích học SGK mới bởi cả hình thức và nội dung sách rất đẹp, hấp dẫn. Sau tháng đầu tiên có chút lúng túng, từ tháng thứ 2, em đã bắt nhịp kịp với kiến thức và phương pháp học mới.
Nhờ luôn tìm hiểu trước mỗi bài học, nên trong các giờ học, em chủ động và hăng hái tham gia các hoạt động giáo dục do thầy, cô giáo tổ chức. Qua 2 tháng học SGK mới, em được tăng cường nhiều kỹ năng như khả năng giao tiếp, thuyết trình, làm việc nhóm, liên hệ thực tiễn để đưa kiến thức được học vào cuộc sống…"
Cô Vũ Thị Nguyệt, giáo viên môn Toán, Trường THCS thị trấn Thổ Tang, huyện Vĩnh Tường hướng dẫn học sinh lớp 7 phương pháp học SGK mới
Với nhiều ưu điểm, SGK mới giúp giáo viên thuận lợi trong dạy học; giúp học sinh dễ tiếp cận với bài học và có điều kiện thực hành, rèn kỹ năng. Tuy nhiên, bên cạnh đó, việc dạy và học SGK mới cũng có một số khó khăn nhất định, như một số phần kiến thức nặng, đòi hỏi khả năng vận dụng cao chỉ phù hợp với học sinh có lực học khá trở lên; thiếu thiết bị dạy học; chương trình lớp 7 có 2 bộ môn tích hợp trong khi giáo viên được đào tạo đơn môn; chương trình lớp 10 hoàn toàn mới, học sinh lần đầu tiếp cận...
Theo Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên Chương trình GDPT 2018, phương châm của SGK mới là “Mang cuộc sống vào bài học - Đưa bài học vào cuộc sống”, do đó, SGK mới không theo phương pháp truyền thống dạy nhiều lý thuyết mà đi sâu vào thực hành, đồng thời, đi từ thực tế, phân tích thực tế để rút ra các bài học, sau đó, vận dụng kiến thức bài học vào thực tiễn; đặc biệt, quá trình làm bài tập, các em được quyền lựa chọn đề tài, thảo luận để tự rèn năng lực.
Vì vậy, các trường phổ thông cần tiếp tục bám sát mục tiêu của Chương trình GDPT mới, SGK mới để chỉ đạo hướng dẫn, hỗ trợ công tác dạy và học của giáo viên, học sinh, từ đó, đảm bảo hiệu quả trong dạy và học SGK mới.
Bài, ảnh: Minh Hường